"Denizci Terk Edilme Krizi Derinleşiyor: Artan Vakalar Denizcilik Sorumluluğundaki Eksiklikleri Ortaya Koyuyor"
Denizci Terk Edilme Vakaları Artışta
Denizcilik sektöründe, denizcilerin terk edilmesi ciddi bir insani kriz haline geldi. Son yıllarda bildirilen vakalarda kayda değer bir artış yaşanıyor. Bu sorun, binlerce denizciyi maaşsız, erzak eksikliğiyle ve geri dönme imkanından mahrum bir şekilde gemilerde mahsur bırakıyor. Sorun, deniz iş gücü uygulamalarındaki temel zaafları ve düzenlemelerdeki eksiklikleri gözler önüne seriyor.
Artan Vakalar
Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) ve Uluslararası Çalışma Örgütü'nden (ILO) alınan verilere göre, terk edilme vakaları son yıllarda sürekli artış gösterdi. 2023 yılında 142 yeni vaka bildirilirken, bu sayı 2022'de 109, 2021'de 95 ve 2020'de 85 olarak kaydedildi. Bu eğilim, sektörde çözülmesi gereken büyüyen bir soruna işaret ediyor.
Terk Edilme Ne Demektir?
2006 Denizcilik Çalışma Sözleşmesi'ne (MLC) göre, bir denizcinin terk edilmiş sayılması için şu durumlar geçerli olabilir:
- Gemi sahibinin, denizcinin geri dönüş masraflarını karşılamaması,
- Temel yaşam giderlerini sağlamaması (erzak, su, sağlık hizmeti gibi),
- İki aydan fazla maaş ödenmemesi gibi bağlantıların tek taraflı olarak kesilmesi.
Sorunun Nedenleri
Denizcilerin terk edilmesine neden olan başlıca faktörler şunlardır:
- Mali Sorunlar: Gemi sahiplerinin ekonomik zorluklar nedeniyle borçlarını ödeyememesi ve operasyonel maliyetlerden kaçınmak için gemileri terk etmesi.
- Düzenleme Eksiklikleri: Uluslararası sözleşmelerin tutarsız uygulanması, ihmalkar gemi sahiplerinin sorumluluktan kaçmasına imkan tanıyor.
- Karmaşık Mülkiyet Yapıları: Kolayca izlenemeyen sahiplik düzenlemeleri ve kolaylık bayrakları, hesap verebilirliği zorlaştırıyor.
İnsan Üzerindeki Etkiler
Terk edilen denizciler aşağıdaki ciddi sorunlarla karşı karşıya kalıyor:
- Maaş Kaybı: Çoğu, aylardır kazanılmış gelirlerinden mahrum kalıyor ve bu durum kendileri ve aileleri için mali sıkıntılar yaratıyor.
- Temel İhtiyaç Eksikliği: Gemide mahsur kalan mürettebat, gıda, temiz su ve tıbbi malzeme eksikliğiyle karşılaşıyor.
- Psikolojik Travma: Uzun süreli izolasyon ve belirsizlik, anksiyete ve depresyon gibi zihinsel sağlık sorunlarına yol açıyor.
Örnek Olay: 'Navimar 3'
Bangladeş’in Kutubdia Adası açıklarında Mart 2023'ten beri demirli olan 'Navimar 3' adlı römorkör, denizci terk edilme krizine çarpıcı bir örnek oluşturuyor. Mürettebat, maaşlarını 14 aydır alamıyor ve gemiden ayrılamıyor çünkü belgeleri ellerinden alınmış durumda. Bu vaka, terk edilen denizcilerin karşılaştığı zor koşulları açıkça gösteriyor.
Uluslararası Tepkiler
Uluslararası Taşımacılık İşçileri Federasyonu (ITF) ve Uluslararası Denizci Refahı ve Yardım Ağı (ISWAN) gibi kuruluşlar bu krizi çözmek için aktif olarak çalışıyor:
- Savunuculuk: Mevcut düzenlemelerin daha sıkı uygulanması ve gemi sahiplerinin hesap verebilirliğinin artırılması için çaba gösteriyorlar.
- Destek Hizmetleri: Terk edilen denizcilere yasal yardım, geri dönüş ve zihinsel sağlık desteği sağlıyorlar.
Çözüm Çağrısı
Bu sorunun çözümü, küresel çapta koordineli bir çaba gerektiriyor:
- Denetimlerin Güçlendirilmesi: Uluslararası denizcilik iş kanunlarının her yerde tutarlı bir şekilde uygulanmasını sağlamak.
- Şeffaflığın Artırılması: Gemi sahipliği ve operasyonlarının daha kolay izlenebilir olması için önlemler alınması.
- Denizci Destekleri: Etkilenen denizciler için güçlü destek sistemleri kurulması ve haklarının korunması.
Denizci terk edilme krizindeki artış, denizcilik sektöründe sistematik reformlara olan acil ihtiyacı vurguluyor. Denizcilik iş gücünün haklarının ve refahının korunması, sektörün sürdürülebilirliği için hayati önem taşıyor.
