Küresel ticaret filosunun büyük bir kısmının, bölgede kötüleşen güvenlik durumu nedeniyle öngörülebilir gelecekte Kızıldeniz’den uzak durması bekleniyor.
İsrail ordusu, ateşkesin uzatılması için yapılan görüşmelerin anlaşmazlıkla sonuçlanmasının ardından gece boyunca Gazze Şeridi boyunca kapsamlı saldırılar düzenledi. Bu, 19 Ocak’ta başlayan ateşkesten bu yana Gazze’ye yönelik en büyük saldırı dalgası oldu.
Yemenli Husilerin, İsrail saldırılarının ardından ve ABD ordusunun Yemen’e yönelik yenilenen hava saldırıları sonrasında denizde daha savaşçı bir tutum benimsemesi bekleniyor.
Husi lideri Abdul Malik el-Husi, hafta sonu ABD’nin Yemen’e yönelik büyük çaplı saldırılarının ardından ve Pazartesi günü de devam eden saldırılar nedeniyle militanlarının Kızıldeniz’de ABD gemilerini hedef alacağını açıkladı.
Husi isyancıları, bugün ABD'ye ait bir uçak gemisi grubuna bir saldırı daha düzenlediklerini duyurdu. Bu, son 48 saat içinde gerçekleştirdikleri üçüncü saldırı oldu. Bu ayın başlarında Husiler, İsrail’in savaş halindeki Gazze’ye insani yardımı kabul etmemesi nedeniyle İsrail bağlantılı gemileri tekrar hedef almaya başlayacaklarını açıklamıştı.
Jefferies tarafından sağlanan verilere göre, tanker ve kuru yük segmentlerinde rota değişiklikleri arttı. Kuru yük gemilerinin yönlendirilme oranı, 2023 rakamlarının %56’sına ulaştı (2024’te %45’ti); ham petrol tankerlerinin yönlendirilme oranı %35’ten %48’e, ürün tankerlerinin ise %45’ten %52’ye yükseldi.
Konteyner gemisi trafiği de Kızıldeniz’i kullanmaktan kaçınmaya devam ediyor. 2025 yılı itibarıyla bölgedeki geçişler, 2023’e kıyasla %90 oranında düştü. Bu oran, 2024’te görülen sapmalara paralel seyrediyor. LNG ve LPG taşımacılığı da 2024’teki seviyelerde devam ediyor; bu yıl şu ana kadar kapasitenin sırasıyla %80’i ve %74’ü bölgeden geçmek yerine başka rotaları tercih etti. ABG Sundal Collier verilerine göre, Aden Körfezi’ne yapılan genel gemi varışları 2023 ortalamasına kıyasla %72 oranında azaldı. Bu durum, Süveyş Kanalı İdaresi’nin gelirlerinde büyük düşüşlere neden olarak Mısır ekonomisini ciddi şekilde etkiledi.
Yetkililer, Kızıldeniz’deki denizcilik krizinin yakın zamanda sona ereceğine dair pek bir işaret vermiyor.
Avrupa Birliği, geçen ay, Kızıldeniz bölgesinde seyir özgürlüğünü koruma çabalarını güçlendirmek amacıyla deniz güvenlik operasyonu EUNAVFOR Aspides’in yetkisini bir yıl daha uzattığını duyurdu. Operasyon, 28 Şubat 2026’ya kadar devam edecek ve bu dönemde 17 milyon eurodan (17,8 milyon dolar) fazla bir bütçeye sahip olacak.
Kızıldeniz’in ticari gemi trafiğine ne zaman açılacağı, bu yıl birçok denizcilik şirketi için kâr ve zarar dengesini belirleyecek.
Maersk üst yönetimi, geçen ay yaptığı açıklamada, Husilerin bu yıl şirketin finansal tablolarını doğrudan etkileyebileceğini belirtti.
Maersk’in 2025 yılı için faiz ve vergi öncesi kâr (EBIT) tahmini, Kızıldeniz’in yılın ortasında mı yoksa sonunda mı açılacağına bağlı olarak 0 ile 3 milyar dolar arasında değişiyor.
S&P Global Market Intelligence’in MENA bölgesi risk analisti Jack Kennedy, "ABD’nin hava saldırılarını yeniden başlatması, Husilerin Kızıldeniz ve Aden Körfezi’nde ABD ve müttefik deniz unsurlarına yönelik saldırılarının artma ihtimalini yükseltiyor. Husi hedefleme seçimindeki belirsizlikler nedeniyle transit halindeki tüm gemiler için ciddi bir risk oluşuyor. Verilerimiz, Husiler tarafından hedef alınan gemilerin %63’ünün ABD, İngiltere veya İsrail ile doğrudan bir bağlantısı olmadığını gösteriyor. ABD’nin resmi amacı denizcilik özgürlüğünü yeniden sağlamak olsa da, Husilerin merkezi olmayan füze kapasitesi ve bölgesel nüfuz kurma niyeti durumu karmaşık hale getiriyor ve bu da muhtemelen deniz taşımacılığına yönelik tehditlerin ve bölgesel istikrarsızlığın artmasına neden olacak," diye uyardı.
Jefferies yatırım bankasının denizcilik piyasalarına dair güncellemesine göre, “Hafta sonu Husilere yönelik ABD saldırıları, bölgedeki sigorta primlerini yükseltme olasılığı taşıyor ve ticari gemi trafiğinin Kızıldeniz’den geçmesini engelleyebilir.”
Ayrıca, Trump yönetiminin Husilerin gerçekleştireceği olası yeni saldırıları İran’a bağlama kararlılığı, Kızıldeniz’deki denizcilik krizinin diğer kritik boğazlara yayılma riskini artırıyor.
Vespucci Maritime CEO’su Lars Jensen, 16 aydır Kızıldeniz’deki durum hakkında günlük güncellemeler sağlayarak yaptığı yorumda, “Trump, Husilerin karşı saldırılarının fiili olarak İran tarafından gerçekleştirilmiş kabul edileceğini ve İran’ın sorumlu tutulacağını belirtti. Denizcilik açısından bu, tırmanan risklerin Hürmüz Boğazı’nı da kapsayabileceği anlamına geliyor,” dedi.
Bu yıl Yemen’den Husilerin ticari gemilere saldırısı gerçekleşmemiş olsa da, armatörler Kızıldeniz’den uzak durmaya devam ediyor ve bu durum Süveyş Kanalı İdaresi’ni ciddi şekilde endişelendiriyor. Öyle ki, deniz taşımacılığının en büyük iki sektörü için Kızıldeniz’den kaçınan gemi sayısı bu yıl daha da arttı.
Yorumlar
Kalan Karakter: