1959 yılında İstanbul Şehir Hatları İşletmesi vapurlarınca bütün hatlarda taşınan yolcu 76.473.333 ve iki kıyı arasında nakledilen vasıta sayısı ise 1.443.842 olmuştur.

Bu dönemde Şehir Hatları İşletme filosunda 60 adet yolcu ve 11 adet Araba vapuru bulunmaktaydı. Bu vapurların 30 adeti 40 yaşının üstünde idi, bunlardan; 25 tane vapur, bir araba vapuru Denizcilik Bankası Tersanelerinde bakım ve onarımları yapılarak yeniden sefere konulmuştur.

Ayrıca 12 adet vapur aslına uygun olarak büyük tamirden geçirilerek yenilenmiştir. Bu suretle yer alan bu vapurların ömürleri 15-20 yıl uzatılmıştır.

Artan yolcu taleplerini karşılamak amacıyla bir taraftan yenileme çalışmalarına hız verirken de ihtiyaç duyulan yeni vapur inşaatına devam edilmekteydi. İstanbul’un nüfusunun giderek büyümesi ve nüfusunun hızla artması yapılan seferlerde elde ki mevcut vapurların yetersiz kalması sonucunda özellikle Köprü- Haydarpaşa-Kadıköy-Kınalıada-Burgazada-Heybeliada-Büyükada-Yalova seferlerini yapacak vapurlarda daha çok yolcu alabilecek ve hızlı gidecek vapurlara şiddetle ihtiyaç duyulmuştur.

Denizcilik Bankası T.A.O yetkilileri artan yolcu talebini karşılamak amacıyla da İskoçya Glasgow’da bulunan Govan-Fairfield tersanesine 2100 kişilik ve 15 mil hız yapabilecek 9 adet buharlı yolcu vapuru yapımı ile ilgili olarak bir anlaşma imzalamıştır.

Bu anlaşmasının bir maddesine istinaden de tüm inşaat bedelinin tutarının %10’ nu da ilgili firmaya peşin ödenmiştir. İskoçya Glasgov’da Govan-Fairfield tersanesine siparişi verilen 9 vapur781 Groston,293 net tonluktu. Uzunluğu 69,87 metre genişliği 13,56 metre su kesimi ise 2,60 metre Govan-Fairfield tersanesi yapımı 2x 800 shp gücünde ana makinası hızı 15 mil olacak. İskoçya Glasgov’da Govan-Fairfield tersanesine inşa edilen bu vapurların planları Denizcilik Bankası Fen Müdürlüğünce çizilmiştir.

Vapurların inşasını kontrol mühendisi olarak görev yapmak üzere Makine Yüksek Mühendisi Mübin Baysan, Gemi İnşa ve Makine Yüksek Mühendisleri B. Mehmet Erer, Ayrıca aralarında Kaptan Hızır Yüksel, Kaptan Asım Karahasan olmak üzere toplam 4 tane kaptan, yine aralarında Makinist Hurşit Uğur (Mazhar-Fuat-Özkan topluluğunun merhum gitaristi Özkan Uğur’un Babası) Makinist Nafiz Öke olmak üzere de 4 tane makiniste vapurların inşası sırasında tersanede görev yapmışlardır.

Kaptan ve Makinistler vapurların ana makinalarının özelliklerini daha yapım aşamasında görüp öğrenmişler vapurların inşası bitiminden sonra seyir tecrübeleri katılarak vapurları teslim almışlardır.

Pendik vapuru hariç diğerleri ikişer ikişer olmak üzere römorkörler eşliğinde İstanbul’a gelmiştir. Glasgov İstanbul arasındaki bu çekme işlemi hava durumuna göre 25,30 gün sürmüştür.

İskoçya Glasgov’da Govan-Fairfield tersanesinde inşa edilen vapurlardan ilk ikisi Kanlıca ve Kuzguncuk gemileri Haziran 1960 sonunda İstanbul’a gelmiş adlarını taşıdığı İskelelerde yapılan törenler sonunda filoya katılmıştır.

Pendik vapuru  Ataköy, Anadolukavağı, İnkılap, Harbiye son ikisi olan Turan Emeksiz ve Ali İhsan Kalmaz vapurları  Aralık 1961’de İstanbul’a gelmiş seferlere başlamışlardır.

Bu vapurların filoya katılması ile Köprü-Haydarpaşa-Kadıköy- Kınalıada-Burgazada-Heybeliada-Büyükada-Yalova seferlerini sıkışıklık giderilmiş yolcular rahat yolculuk yapma olağanını bulmuştur. Taşınan yolcuların rahat bir yolculuk yapması sonucunda da yolcularda da memnuniyet yaratmıştır.

KanlıcaKanlıca Vapuru: 1960 yılının haziran ayının sonlarında seferlere başladı 12 Aralık 1993 yılında Haliç Tersanesinde bakımda iken Kaptan Köşkünde yangın çıktı uzun süren bir onarım sonunda 1995 yılında tekrar sefere konuldu. 2006 yılında Bandırma Belediyesi’ne satıldı. 23 Nisan 2008 tarihinde çıkan bir yangın sonucunda tamamen yandı tamir masrafları çok fazla olunca de sökülmek üzere satıldı ve Aliağa’da söküldü.

Kuzguncuk Vapuru: 1960 yılının haziran ayının sonlarında seferlere başladı. 1999 yılına kadar çalıştı. 15 Mart 2000 tarihinde sökülmek üzere satıldı. Aliağa’da söküldü. Bacası bir dönem Tuzla’da Denizcilik Fakültesi’ne bulunuyordu.

Pendik A.kavağı Inşa Halinde

Pendik Vapuru: 1960 yılı sonlarına doğru seferlere başladı. 28 Ağustos 1992 günü son seferini yapıp Karaköy iskelesinde bağlı iken arka salonda çıkan bir yangın sonucu tamam yandı. Halatlarının yanması neticesinde gemi yeni yapılan Galata Köprüsüne yaslandı köprüde önemli hasar oluştu. Sonra vapur Söndüren 8 römorkörü ile Salacak açıklarına getirildi. Devamlı su sıkılarak yangın söndürüldü. Tamir masrafları çok oluncu da sökülmek üzere satıldı Aliağa’da söküldü. Ataköy Vapuru: 1961 yılının ortalarında İstanbul’a getirildi. GENÇLİK adı ile kızaktan indi. Ancak DB Deniz Nakliyat T.A.Ş İtalya’dan aldığı bir gemiye Gençlik adı verildiğinden ilk adı olan Ataköy verildi.1997 yılında Zonguldak Ereğli Belediyesine satıldı. 2008 yılında yandı sonra sökülmek üzere satıldı.

A.kavağı

Anadolukavağı Vapuru: 1961 yılı ortalarında İstanbul’a getirildi. 5 Mart 1985 günü 14,40’da Haydarpaşa-Kadıköy seferi yapmak üzere kalkmaya hazırlandığı bir sırada arka alt salında çıkan yangın geminin her tarafını sarmış yolcular gemiden boşaltılarak gemi mürettebatı tarafından iskele ve diğer vapurlara sıçramaması için gemiyi açığa almışlar gelen römorkörler tarafından bir taraftan su sıkılırken bir taraftanda vapuru Salacak açıklarına çekmişlerdi. Vapuru yanarak kullanılmaz hale gelmişti bu olayda hiçbir can kaybı olmamıştır. Bu olaydan sonra Şehir Hatları İşletmesi güvenlik nedeniyle başaltı ve arka alt salonları kapatarak burulara yolcu almamıştır. Bu uygulama günümüzde de halen sürmektedir. Hurda hale gelen vapur 1989 yılında hurda olarak Yılmaz ve Yalçın Kekeç firmasına satılmıştır. Deniz End.A.Ş. Tersanesine getirilerek burada tadil edilerek 70,41 metre boyunda 10,90 metre eninde 3,91 metre su kesimi ebadında 693,24 Gros 445,70 Net 1100 DWT’luk Tanker haline getirilmiş. Gemiye D. Almanya yapımı 670 BHP SKL dizel ana makine konulmuştur.

İnkılap (2)İnkılap vapuru: 1961 yılı ortalarında İstanbul’a getirildi. Adı önce İstanbul’un sahil kesiminde bir semtin adı iken 1960 27 Mayıs İnkılabı nedeniyle İnkılap adı verilmiştir. 2004 yılında kadro dışı bırakıldı. 2005 yılında İstanbul Büyük Şehir Belediyesine devredilen Türkiye Denizcilik İşletmeleri Şehir hatları filosunda bulunan İnkılap vapuru 2009 yılında Yalova Belediyesine satıldı. Bu geminin Haliçte bulunduğu sırada ve bir römorkör tarafından Yalova’ya götürülüşünü sırasında İz TV'de bir belgesel hazırlanmıştır. Yalova’da sahil kenarında bir meydanda açılan havuza konulmuş vapuru işletmek için bir firmaya kiraya verilmişti. Bu dönemde Belediye Başkanlığında bir değişiklik olmuş, Vapuru kiralayan firma vapura kaçak bir kat çıkmış aslına uygun olmadığı gerekçesi ile Belediye tarafından mühürlenmiş uzun süren mahkeme sonucunda 2016 yılında bulunduğu yerde sökülmüştür.

Harbiye

Harbiye Vapuru: 1961 yılı ortalarında İstanbul’a geldi. Onun da adı İstanbul’un sahil semtlerinden birinin adı iken 1960 27 Mayıs İhtilaline gerçekleştiren askerlere ithafen Harbiye adı verildi. 26 Temmuz 1981 tarihinde saat 10,45’te Kadıköy’den hareket eden vapur Kız Kulesi açıklarında iki Sovyet şilebi arasından geçmek isteyen Sovyetler Birliği’ne ait “Tanya Karpınskaya “adlı şilep ile çarpıştı Sovyet şilebi Harbiye vapuruna tam ortadan bindirerek vapurda bulunan yolculardan denize düşen yolcular yanında 100 kadar yolcuda yaralandı. Bu arada Harbiye gemisinin üst güvertesinde servis yapan bir garson çarpışmanın etkisiyle de elinde bulunan içinde çaylar bulunan tepsi ile birlikti Sovyet şilebinin güvertesine gitmişti. Büyük bir yara alan Harbiye vapuru yardıma gelen Römorkörler tarafından yakındaki Salacak iskelesine bağlanarak emniyet altına alınmıştı. Vapurun içindeki yakıt ve su boşalttırılarak tersaneye götürülmüş denize düşen yolcuları da civarda bulunan balıkçılar tarafından denizden alınıp karaya çıkarılmıştır. Harbiye Vapuru 6 Nisan 1991 Cumartesi günü Kadıköy-Haydarpaşa-Karaköy seferi için 09,20’ Kadıköy İskelesi’nden kalkmış, Haydarpaşa İskelesini uğrayıp buradan yolcusunu aldıktan sonra Haydarpaşa Mendireği içinde karşı yönden gelen Söndüren II Römorkörüne çarparak batırmıştır. Harbiye Vapuru ’nun ön tarafında ufak hasar meydana gelmiş, batan Söndüren II Römorkörü ise Alemdar 2 Kurtarma gemisi tarafından battığı yerden çıkarılarak tamir için tersaneye götürülmüştür. Harbiye vapuru bir yangın geçirdi meydana gelen hasar nedeniyle yenilenmesinden vaz geçilerek sökülmek üzere 17 Temmuz 1995 tarihinde satıldı.

Turan Emeksiz: 1961 yılı sonlarına doğru İstanbul’a geldi. Onun da adı İstanbul’un sahil semtlerinden birinin adı iken 28 Nisan 1960 tarihinde İstanbul Beyazıt Meydanında gösteriler neticesinde ölen İstanbul Orman Fakültesi öğrencisi Turan Emeksiz ’in adı verildi.28 Temmuz 1972 tarihinde Sarayburnu açıklarında Sönmezler şilebi ile Sarayburnu açıklarında çarpıştı bu çarpışma neticesinde 4 kişi öldü bu çarpışma deneniyle Turan Emeksiz gemisi Kaptanı Mehmet Alkan tutuklandı. Şehir Hatları İşletmesi filosunda 46 yıl hizmet eden Turan Emeksiz vapuru 2008 yılında Mudanya Belediyesi’ne satıldı. Mudanya Güzelyalı’da bir dönem otel olarak kullanılan Turan Emeksiz vapur, atıl bir durumda iken dönemin Şehir Hatları İşletmesi Genel Müdürü Sinem Dedetaş’ın (şimdi Üsküdar Belediye Başkanı) tarafından Mudanya Belediye Başkanlığından geri verilmesi talep edilmiş, 16 Şubat 2022 tarihinde kültürel bir mirasın parçası olarak değerlendirilmek üzere Mudanya Belediye Meclis kararıyla bedelsiz olarak Şehir hatları İşletmesi’ne devredilmişti. Önce Müze veya Kütüphane yapılması düşünülen vapur 6 Şubat depreminden sonra olası bir İstanbul depremi sırasında Hastahane olarak kullanılmak üzere İstanbul’da Haliç Tersanesinde bulunmaktadır.

T.ali İhsan Kalmaz Aliağa'de Sökümde

Teğmen Ali İhsan Kalmaz: 1961 yılı sonlarına doğru İstanbul’a geldi. Onun da adı İstanbul’un sahil semtlerinden birinin adı iken 27 Mayıs İhtilali sırasında şehit düşen Teğmen Ali İhsan Kamaz’ın adı verildi. Hizmete girdi üçün gün Karaköy-Kadıköy seferi yaparken Sirkeci açıklarında bir araba vapuru ile çarpışmış baş tarafından su kesiminin hemen üstünde yara alan vapur hemen gere dönerek rıhtıma yanaşarak yolcularını karaya çıkarmıştır. 2009 tarihinde İstanbul Haliç Üniversitesine satılmış Üniversite’nin kapatılması sonunda 2016 yılında İzmir Aliağa’da sökülmüştür.

)Pendik Yangın (1)İskoçya Glasgov’da Govan Fairfield Tersanesine Inşa Halindeİnkılap (1)Ataköy 2 KadıköyAnadolukavağı9 Kardeşin Makina Dairesi (4)9 Kardeşin Makina Dairesi (2)9 Kardeşin Makina Dairesi (3)9 Kardeşin Makina Dairesi (1)7 Nisan 19917 Nisan 1991.B(Konu Yok)T.ali İhsan Kalmaz Aliağa'de Sökümde