Sicilya'da batan lüks yatta milyarder Mike Lynch ve Morgan Stanley International Başkanı Jonathan Bloomer'ın da aralarında bulunduğu 6 kişiden hala haber alınamıyor. Teknenin batmasına sert rüzgarlar kadar dünyanın en yüksek ikinci direğine sahip olmasının da etkili olmuş olabileceği tahmin ediliyor.
Tekne yaklaşık 49 metreye kadar battı ve Termini Imerese'deki savcılık olayı soruşturuyor. Palermo'dan bir sahil güvenlik yetkilisi Reuters'a yaptığı açıklamada, “Kötü hava bekleniyordu, ancak bu büyüklükte değildi. Rüzgar çok şiddetliydi” dedi.
"Deniz yüzeyi sıcaklığı normalden 3 derece fazla"
Uzmanlar, haftalarca süren kavurucu sıcakların ardından son günlerde İtalya'yı etkisi altına alan fırtına ve şiddetli yağışların Akdeniz'in sıcaklığını rekor seviyelere çıkardığını ve aşırı hava koşulları riskini arttırdığını söyledi. Meterolog Luca Mercalli, “Sicilya çevresindeki deniz yüzeyi sıcaklığı 30 C civarındaydı, bu da normalden neredeyse 3 derece daha fazla. Bu da fırtınalara katkıda bulunan muazzam bir enerji kaynağı yaratıyor" dedi.
Su hortumu nedir?
Lüks yatın ölümcül bir şekilde batması, dikkatleri okyanus fenomeni olan su hortumlarına, nasıl oluştuklarına ve daha yaygın oldukları bölgelerde denizciler için oluşturdukları risklere odakladı. ABD Ulusal Okyanus Servisi'ne (NOS) göre, su hortumları dönen bir hava ve su buharı sütunudur. İki kategoriye ayrılırlar: Açık hava su hortumları ve fırtınalar sırasında oluşan okyanus kasırgaları sırasında bulunanlar. Bir fırtınada aşağı doğru gelişen tornadik su hortumları ya su üzerinde de oluşabilir ya da karadan suya doğru hareket edebilir ve bir kara hortumuyla aynı özelliklere sahip. NOS'a göre bunlara genellikle şiddetli rüzgarlar ve denizler, büyük dolu yağışı ve sık sık tehlikeli şimşekler eşlik eder.
Lynch'in yatını vuran su hortumu, son günlerde İtalya'yı kasıp kavuran çok sayıda fırtınadan birinin neden olduğu hortum gibi görünüyor. Seller ve toprak kaymaları, haftalar süren kavurucu sıcakların ardından ülkenin kuzeyinde ciddi hasara neden oldu. Su hortumları genellikle tropikal sularda daha yaygın ancak her yerde görülebilir ve şiddetli fırtınalarla ilişkili olanlar saatte 160 kilometreden fazla rüzgar üretebilir.
Su hortumu ne kadar zarar verebilir?
Bir su hortumundaki rüzgarların enerjisi hasara ve yaralanmalara neden olabilir ancak en büyük risk, bir teknenin direğini koparabilecek güçte olabilmesi. Yatların alabora olması genellikle daha küçük sandallara göre daha zor olsa da, yatın direğini suya paralel olarak itmeye yetecek güçte rüzgar veya dalgalar tarafından vurulması durumunda alabora meydana gelir. En ciddi senaryo, direğin su hattının altına düşmesiyle gerçekleşir. Lynch'in yatı dünyanın en yüksek ikinci direği olan yaklaşık 75 metrelik bir direğe sahipti. Bayesian eski adıyla Salute olarak denizlere ilk açıldığında dünyanın en uzun alüminyum direğine sahipti. Bu rekor geçen yıl Amazon'un sahibi milyarder Jeff Bezos'un Koru adlı yatını denize indirmesiyle egale edildi.
Görgü tanıkları kazayı anlattı
Lynch'in eşi Angela Bacares de kurtarılan 15 yolcu arasındaydı ve bir yaşındaki Sophie de Palermo'da hastaneye kaldırıldı. Sophie'nin annesi 36 yaşındaki Charlotte Golunski, diğer yolcuların çığlıklarını duyarken çocuğunu karanlık ve azgın Akdeniz'de boğulmaktan kurtarmak için nasıl mücadele ettiğini anlattı. Giornale di Sicilia'ya verdiği demeçte, “İki saniyeliğine bebeğimi denizde kaybettim, sonra hemen dalgaların hiddetiyle onu tekrar kucağıma aldım. Deniz kudururken onu sıkıca, sımsıkı kendime doğru tuttum. Pek çok kişi çığlık atıyordu. Neyse ki cankurtaran botu şişti ve 11 kişi ona binmeyi başardık" ifadelerini kullandı.
Bir görgü tanığı Bayesian'ı “parti verilen güzel bir tekne” olarak tanımladı. Ansa haber ajansına konuşan tanık, “Denizde mutlu geçirilen normal bir tatil trajediye dönüştü” dedi. Aynı zamanda Termini Imerese acil durum ünitesinde bulunan yatın kaptanı AmesCatfield La Repubblica'ya, “Bunun geldiğini görmedik" dedi.
"Çarpışmamak için motor kullandım"
Kazazedelerden bazılarını kurtaran yakınlardaki bir teknenin kaptanı olan Karsten Borner, Reuters'a yaptığı açıklamada fırtına başladığında teknenin kontrolünü elinde tutmak ve Bayesian ile çarpışmaktan kaçınmak için motoru çalıştırdığını söyledi. Borner, “Teknemin kontrolünü sağlamak ve Bayesian’la çarpışmayı önlemek için motor kullandım. O esnada Bayesian yan yattı, ardından sulara gömüldü” dedi.
Kaptan Borner’ın sözleri teknenin batmasına sert rüzgarlar kadar 72 metrelik direğinin de neden olabileceğini gösteriyor. Denizcilik uzmanlarına göre yelkenler kapalı olsa dahi çok yüksek bir direğe sahip olan teknelerde fırtınada rüzgara maruz kalan çok fazla alan bulunuyor. Aniden yan yatan tekneler açık pencerelerden, gövde üzerindeki kapaklardan (hatch) ve güverte üzerinden su alabiliyor.
Kazaya dair diğer olasılık
Kazanın meydana gelmesine neden olabilecek bir başka olasılık da şöyle: Perini Navi’nin verdiği bilgiye göre Bayesian, sığ limanlara daha kolay yanaşabilmek için normalde 10 metre olan omurga derinliğini azaltan (teknenin yükselmesini sağlayan) bir sisteme sahipti. Fırtına sırasında herhangi bir nedenle teknenin yüksek pozisyonda olmasının, dolayısıyla suyla temas eden alanının normalden düşük seviyede kalmasının dengeyi bozup batmasına neden olabileceği belirtiliyor.
