ABD Başkanı Donald Trump, Amerikan gemilerinin — hem askeri hem de ticari — Panama ve Süveyş kanallarından ücretsiz geçişine izin verilmesi çağrısında bulundu.
Trump, Cumartesi günü sosyal medyada yaptığı paylaşımda, bu iki stratejik deniz yolunun “ABD olmasaydı var olmayacağını” savunarak, Dışişleri Bakanı Marco Rubio'ya bu konuda “derhal harekete geçmesi” talimatını verdiğini belirtti.
Orta Amerika’daki Panama Kanalı, Pasifik ve Atlas Okyanuslarını birbirine bağlarken, Orta Doğu’daki Süveyş Kanalı Akdeniz ile Kızıldeniz arasında bağlantı sağlıyor.
Trump yönetimi daha önce de Panama Kanalı üzerindeki kontrolü yeniden ele geçirme niyetini dile getirmişti. Trump, kanalın Çin’in etkisi altına girdiğini öne sürüyor.
ABD, 1900'lü yıllarda Panama Kanalı'nın inşasında büyük rol oynamış ve uzun yıllar boyunca kanal bölgesini yönetmişti. Ancak, 1977 yılında Başkan Jimmy Carter döneminde imzalanan bir anlaşma uyarınca, 1999 yılında kanalın kontrolü Panama'ya devredildi.
Her yıl dünya deniz ticaretinin yaklaşık %5’i, 82 kilometrelik bu yapay su yolu üzerinden gerçekleşiyor. Panama Kanalı, Güney Amerika'nın en güneyinden, Drake Geçidi ya da Macellan Boğazı gibi uzun ve zorlu rotaları kullanmadan iki okyanus arasında geçişi mümkün kılarak, yaklaşık 270 milyar dolarlık yıllık mal taşımacılığına katkı sağlıyor. Bu miktarın yaklaşık %40'ı ABD konteyner trafiğine ait.
ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth de yakın zamanda Panama City'yi ziyaretinde, Amerikan savaş gemilerinin Panama Kanalı'ndan “öncelikli ve ücretsiz” geçiş hakkı elde etmesi için bir anlaşma arayışında olduklarını söyledi. Hegseth ayrıca, ABD askerlerinin stratejik öneme sahip bu kanalın “güvenliğini sağlamak” üzere yeniden Panama'ya konuşlanabileceğini de dile getirdi.
Öte yandan Trump’ın Süveyş Kanalı için yaptığı talep, yeni bir odak değişimine işaret ediyor. 1869 yılında açılan 193 kilometrelik Süveyş Kanalı, küresel ticaretin %12 ila %15'ini ve dünya konteyner taşımacılığının yaklaşık %30'unu sağlıyordu. Ancak Yemenli Husilerin Kızıldeniz ve Aden Körfezi'ndeki deniz trafiğine yönelik saldırıları sonrasında bu oranda ciddi bir düşüş yaşandı.
Kızıldeniz krizi nedeniyle, Mısır'ın Süveyş Kanalı'ndan elde ettiği gelir %50'den fazla azaldı ve birçok gemi Afrika'nın güneyinden dolanmak zorunda kaldı. ABD, Ocak 2024’ten bu yana Husilere karşı askeri operasyonlar yürütüyor ve Trump bu kampanyayı yoğunlaştırarak, İran destekli grupların deniz taşımacılığı için tehdit olmaktan çıkarılacağına söz verdi.
Yorumlar
Kalan Karakter: