Turist Rehberliğine Darbe Vuran Tasarı Komisyondan Geçti

Turist rehberleri ve seyahat acentelerine ilişkin düzenlemeleri içeren Turist Rehberliği Meslek Kanunu ile Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonunda kabul edildi.

Komisyon, AK Parti Trabzon Milletvekili Adil Karaismailoğlu başkanlığında toplandı.

Teklifin ilk imza sahibi, TBMM Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı ve AK Parti Hatay Milletvekili Hüseyin Yayman, düzenlemeye ilişkin komisyona yaptığı sunumda, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile tüm paydaşların ortak aklıyla teklifi hazırladıklarını dile getirdi.

Türkiye'ye 2023 yılında yaklaşık 57 milyon turist geldiğini ve yaklaşık 54 milyar dolar turizm geliri elde edildiğini anlatan Yayman, turizmin, Türkiye'nin kalkınmasının önemli güçlerinden biri olduğuna işaret etti.

Turizmin, Türkiye açısından çok önemli bir sektör olduğunu ve bu alanda çok önemli mesafeler katedildiğini belirten Yayman, "Türkiye'nin 2030 hedeflerine varabilmesi bakımından tabiri caizse sektörümüzün yazılımının güncellenmesini ve 'turizm 4.0'a uygun bütün bileşenlerin yeniden yapılandırılmasını ortak akılla ve katılımcılıkla sağlamak istiyoruz. Teklifimiz, Türkiye'nin turizm hedeflerine varması bakımından çok önemlidir." diye konuştu.

Teklifle, turist rehberliği hizmetine ilişkin uygulamada ortaya çıkan sorunların çözümü ve hizmet kalitesinin artırılması için ihtiyaç görülen alanlarda değişiklikler yapıldığını aktaran Yayman, üniversitelerin sanat tarihi ve arkeoloji bölümlerinden lisans düzeyinde mezun ve yabancı dil yeterliliğine sahip olanların turist rehberi olmalarının kolaylaştırılacağını kaydetti.

"Ortak anlayış ve müzakereci demokrasi yaklaşımı içerisinde amacımız, sektörden gelen talepleri, sorunları, ihtiyaçlar doğrultusunda gelen istekleri alıp değerlendirmek ve sektörümüzü daha ileri götürmektir." diyen Yayman, Çinli turistlerin Türkiye turizmi açısından büyük bir potansiyel taşıdığını, teklifle Uzak Doğu'dan gelen turistlere yönelik olarak Çince başta olmak üzere Uzak Doğu dillerinde turist rehberliğinin teşvik edilmesinin amaçlandığını da söyledi.

Teklifle ilgili turist rehberlerinin meslek örgütlerinin görüş ve eleştirilerini aldıklarını, bunları değerlendireceklerini bildiren Yayman, "Amacımız üzüm yemek, bağcıyı dövmek değil. Gerçekten ihtiyaçlar doğrultusunda bir düzenleme yapmak istiyoruz." ifadelerini kullandı.

TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonunda, turist rehberleri ve seyahat acentelerine ilişkin düzenlemeleri içeren Turist Rehberliği Meslek Kanunu ile Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin görüşmeleri devam ediyor.

Teklifin tümü üzerinde söz alan CHP Aydın Milletvekili Hüseyin Yıldız, Türkiye'deki turizm kalitesinin geliştirilmesine önem verdiklerini ancak her şeyden önce Anayasa'ya uyulması gerektiğini belirtti.

Düzenlemenin yasalaşması halinde Çin'deki rehberlerin Türkiye'de rehberlik yapacağını söyleyen Yıldız, "Türkiye'yi tanıtacak olan Türk rehberleridir. Eğer Çin'den, Almanya'dan, Fransa'dan rehber getirip Türkiye'yi tanıtıyorsak vay halimize. Zaten Türkiye'de sorunlarımız çok. Bir de yurt dışından rehber ithal edeceğiz. Bu kabul edilecek bir durum değil. O rehberlerin yarın gelip Türkiye'de ajanlık yapmayacağını, Türkiye'yi yanlış tanıtıp tanıtmadıklarını nereden bileceğiz?" ifadelerini kullandı.

Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Nadir Alpaslan, CHP'li Yıldız'ın iddialarına karşılık şöyle konuştu:

"Kanun teklifinde ithal rehberlik gibi bir husus yok, yasalarımıza da aykırı. Çin rehberi konusundaki amaç, Çin nüfusu 1,5 milyara dayanmış durumda. Yılda 400 milyon Çinli, pandemi sürecinden sonra dünyada seyahat etmek istiyor. Bize gelen Çinli sayısı yarım milyon bile değil maalesef. Biz bunu milyonların üzerine çıkarmak istiyoruz. Büyük bir pazar. Bundan yola çıkarak teklifle, fakülte mezunu olan, Çince bilen insanlara, hızlı programlarla Çince rehber olma imkanı getiriyoruz. Rehber olmanın en temel koşulu, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmaktır. Vatandaş olmayan bir kişinin rehber olabilmesi yasalarımıza göre mümkün değildir."

- "Seyahat Acentaları Yasası'nda köklü değişiklikler yapan bir çalışma içerisindeyiz"

Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Alpaslan, CHP'li Yıldız'ın, düzenlemeyle "Çin'de kurulan acentanın Türkiye'ye müşteri getirdiği zaman, onların getireceği rehberlerin hizmet verebilmesine imkan tanındığını" belirtmesi üzerine de öyle bir imkan ve yetki bulunmadığını söyledi.

Alpaslan, turizm hedeflerine ulaşmak için önemli yasal düzenlemeler yapıldığına işaret ederek, "Sayın vekillerimizle birlikte Seyahat Acentaları Yasası'nda da köklü değişiklikler yapan bir çalışma içerisindeyiz. Yine komisyonumuzun gündemine belki yakında gelecektir, Meclisimizin takdiriyle. Biz, acenta odaklı, rehber odaklı, şu veya bu odaklı değil; Türkiye turizminin gelişmesine ve 2028'de 100 milyar dolarlık gelire ulaşma hedefi içerisindeyiz." diye konuştu.

Teklifin tümü üzerinde konuşan MHP Giresun Milletvekili Ertuğrul Gazi Konal, "tur araçlarındaki rehber zorunluluğunun kaldırılmasıyla" denetimlerin ortadan kalkmasının söz konusu olabileceğini söyledi. Bu durumun sonraki dönemde çok ciddi sorunlara yol açabileceğini belirten Konal, turist rehberlerinin, sadece bilgi vermediğini, o bölgenin tarihini de anlattığını kaydetti.

"Bacasız fabrika" olarak da anılan turizmin, siyaset üstü olduğunu dile getiren Konal, sektör paydaşlarının katılımı ve ortak akılla hazırlanacak bir düzenlemenin komisyona getirilmesi gerektiğini dile getirdi.

CHP Mersin Milletvekili Gülcan Kış, sektör temsilcilerinin teklife tepki gösterdiklerini aktararak, "Verdikleri rakamlara göre şu anda ülkemizde 14 bine yakın turist rehberi bulunmakta. Bu kanun teklifinin sektöre faydadan çok zarar vereceğini tarafımıza ilettiler. Kanun teklifi, rehberler için yabancı dil zorunluluğunun kaldırılması, rehberlerin sadece müze ve ören yerlerine hapsolma tehlikesi, tur otobüslerinde rehber bulundurma zorunluluğunun kaldırılması, Cumhurbaşkanı'na hakaret suçunu işleyenlerin affa uğrasa bile rehber olamayacağı gibi düzenlemeler içeriyor." diye konuştu.

Kış, düzenlemenin, sektörü vasıfsızlaştıracağını ve hak kayıplarına yol açacağını belirterek, "Meslek birliklerinin sektörle ilgili karar ve uygulama süreçlerine katılımı sınırlandırılıyor, Bakanlığın yetkileri artırılıyor ve rehberlik mesleğinin asgari gerekliliğine ilişkin şartlar esnetiliyor." dedi.

İYİ Parti İstanbul Milletvekili Ersin Beyaz, teklifin, "yabancı tur operatörlerinin, yabancı personelle tur düzenlemesine imkan sağlayan" maddesinin tehlikeli olduğunu söyleyerek, "Yabancı uyruklu rehberlerin doğru bilgiden uzak, tarihimizi ve geçmişimizi karalayacak propagandaları kendilerine malzeme etme durumunu göz ardı edemeyiz. Böylesi bir durum Ermeni sorunu, Kıbrıs sorunu gibi konularda, hatta Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu gibi bölgelerimizde halkımızın milli değerlerine aykırı tanım ve bilgiler verilmesinin önünü açabilecektir." ifadelerini kullandı.

Çanakkale Bölgesel Turist Rehberleri Odası Başkanı Cihan Müşterioğlu, rehberlerin, milli ve kültürel değerlerin turistlere aktarılmasındaki önemine işaret ederek, teklifle rehberler için öngörülen düzenlemeleri doğru bulmadıklarını belirtti.

Teklifle, Turist Rehberliği Meslek Kanunu'nda değişikliğe gidiliyor.

Buna göre, mesleğe kabul başvurularında, yabancı dil yeterliliğini belirlemeye yönelik sınav, ÖSYM tarafından yapılacak. ÖSYM sınav takvimine alınmayan dillerde ise konusunda uzman ve tarafsız kuruluşlara sınav yaptırabilecek.

Mesleğe kabul koşullarının tümünü yerine getirenler, Bakanlığın talebiyle konusunda uzmanlaşmış kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan mesleğe kabul sınavında başarılı oldukları yabancı dilde turist rehberi olmaya hak kazanacak.

Mesleğe kabul koşullarını yerine getirip, sadece yabancı dil yeterlilik belgesi koşulunu yerine getiremeyenler ise Bakanlığın talebiyle konusunda uzmanlaşmış kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan mesleğe kabul sınavında başarılı olmaları halinde, katıldıkları uygulama gezisine bağlı olarak bölgesel veya ülkesel Türkçe turist rehberi olmaya hak kazanacak.

- Çince düzenlemesi

Çince başta olmak üzere belirlenecek Uzak Doğu dillerindeki adaylar için üniversitelerin turist rehberliği bölümlerinin ön lisans, lisans veya yüksek lisans programlarından mezun olmak veya üniversitelerin turist rehberliği bölümü dışındaki diğer bölümlerinden en az lisans düzeyinde mezun olanlar için, turizm sektörünün ihtiyaçları da dikkate alınarak belirlenen dillerde, gerektiği hallerde belirlenen bölgelerde, ülkesel veya bölgesel turist rehberliği eğitim programını bitirme şartı aranmayacak.

Üniversitelerin sanat tarihi ve arkeoloji bölümlerinden lisans mezunları için turist rehberliği eğitim programına katılma şartı aranmayacak. Bu kişiler, belirtilen diğer koşulları yerine getirerek, yönetmelikle belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yapılan en az 100 saatlik eğitim programı ile uygulama gezisini başarıyla tamamlamalarıyla başarılı oldukları yabancı dilde, katıldıkları uygulama gezisine bağlı olarak bölgesel veya ülkesel turist rehberi olmaya hak kazanacak.

- Mesleğe kabul başvurusu Bakanlığa yapılacak

Komisyonda kabul edilen önergeyle, teklifte yer alan yabancı dilde turist rehberliği mesleğini icra edebilmek için gerekli olan yabancı dil yeterlilik belgesinin geçerlilik süresindeki sınır kaldırıldı.

Teklife göre, mesleğe kabul başvurusu Bakanlığa yapılacak. Bakanlık, 30 gün içinde gerekli incelemeleri yaparak, başvuruyu kabul ettiği takdirde ruhsatname düzenleyecek, reddedilen başvurular da gerekçesi ile birlikte başvuru sahibine bildirecek.

Mesleğe kabul koşullarını taşımamalarına rağmen mesleğe kabul edilmiş olanlar, mesleğe kabulü engelleyen bir suçtan hüküm giyenler ile mesleğe engel hali ortaya çıkanlar Bakanlık kararıyla meslekten çıkarılacak.

Turist rehberliği, sadece çalışma kartında belirtilen yabancı dillerde hukuka ve meslek etik ilkelerine uygun icra edilecek.

- Meslekten çıkarma cezası

Teklifle turist rehberlerine uygulanacak disiplin cezalarına ilişkin düzenlemeler de getiriliyor.

Bu kapsamda söz konusu fiilin 5 yıl içinde 2 kez işlenmesi halinde meslekten geçici men cezası, 3 kez işlenmesi durumunda ise meslekten çıkarma cezası uygulanacak.

Teklife göre, turist rehberi ücretleri, mesleğin Türkçe icra edilmesi halinde, belirlenen taban ücretin yüzde 70'inden az olmamak üzere Bakanlık tarafından belirlenecek ve ilan edilecek.

Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okul ve kurumlar tarafından öğrencilere yönelik olarak öğretmen refakatinde ve ticari amaç gözetilmeksizin yapılan geziler düzenleme kapsamı dışında tutulacak.

Ruhsatname sahibi olmadan rehberlik hizmetinde bulunanlar hakkında, hizmet verilen kişi sayısı ve bölgenin özellikleri dikkate alınarak ilgili mülki idare amiri tarafından 25 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.

Turist rehberliği hizmetinin verilmesi sırasında, bu hizmeti alanların bilgisi ve onayı dışında alışveriş amaçlı belirli bir işletmeye gönderilmeleri karşılığında, rehberin kendisine veya yönlendireceği kişiye herhangi bir menfaat temin etmesi halinde turist rehberleri hakkında mülki idare amiri tarafından 25 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.

- Meslek kuruluşları denetim esnasında her türlü bilgiyi vermekle yükümlü olacak

Kültür ve Turizm Bakanlığı, meslek kuruluşlarının ve iştiraklerinin her türlü iş, işlem, faaliyet ve hesaplarını müfettişler ve kontrolörler aracılığıyla gerektiğinde ve en geç 3 yılda bir zorunlu olarak denetleme yetkisine haiz olacak.

Meslek kuruluşları, denetim esnasında her türlü bilgiyi vermek ve belgeyi göstermekle yükümlü olacak.

Meslek kuruluşlarının organ üyeleri ile personeli, görevleriyle ilgili suç teşkil eden fiil ve hareketlerinden dolayı kamu görevlisi gibi cezalandırılacak.

Yükümlülüklerini yerine getirmeyen, belirtilen suçlardan dolayı haklarında kovuşturmaya başlanan ya da yapılan denetimlerde görevi başında kalması sakıncalı görülen meslek kuruluşlarının personeli, Bakanlık müfettişinin teklifi üzerine 3 ay süre ile Bakanlık tarafından geçici olarak görevden uzaklaştırılabilecek. Gerekli görülmesi halinde bir defaya mahsus olmak üzere bu süre Bakanlık tarafından 3 ay daha uzatılabilecek.

Bu madde kapsamında görevden uzaklaştırılanlar, denetim sırasında veya denetimin tamamlanmasından sonra Bakanlık kararıyla veya haklarında kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği ya da mahkumiyetlerine karar verilmediği takdirde görevlerine dönecek.

Görevine iade edilenlerin uzaklaştırma süresi boyunca mahrum kaldığı ödentileri, kanuni faizleri ile birlikte istihdam edildikleri meslek kuruluşu tarafından ödenecek.

Milli güvenliğin, kamu düzeninin, suç işlenmesini veya suçun devamını önlemenin yahut yakalamanın gerektirdiği hallerde gecikmede sakınca varsa, birliklerin ve turist rehberleri odalarının organları Bakanlık tarafından faaliyetten men edilebilecek.

Faaliyetten men kararı 24 saat içinde görevli hakimin onayına sunulacak. Hakim, kararını 48 saat içinde açıklayacak. Aksi halde bu idari karar kendiliğinden yürürlükten kalkacak. Bakanlık, bu madde kapsamında açılan davaları katılan sıfatıyla takip edebilecek.

Turist rehberliği niteliğindeki hizmet, faaliyet ve bunlara yönelik sözleşmeler yönetmelikle düzenlenecek.

- Turist rehberlerinin rehberlik kimlik kartını ruhsatname ile değiştirmeleri

Teklifle, turist rehberlerinin rehberlik kimlik kartlarını belli koşullar dahilinde ruhsatname ile değiştirmelerine imkan sağlanıyor.

Komisyonda kabul edilen önergeyle, teklifle getirilen turist rehberliği ruhsatnamesine sahip olan mevcut turist rehberlerinin yabancı dil yeterliliklerini yeniden belgelendirmelerine ilişkin düzenleme ile rehberlik kimlik kartını ruhsatname ile değiştirenlerin yabancı dil yeterliliklerini belgelendirmeleri için tanınan 5 yıllık süre şartı kaldırıldı.

Buna göre, rehberlik kimlik kartını ruhsatname ile değiştirenlerin, yabancı dil yeterliliğine ilişkin belgeyi getirmeleri zorunlu olacak. Aksi takdirde Türkçe turist rehberi olarak mesleklerini icra edebilecekler. Yabancı dil yeterliliğini belgeleyenler çalışma kartı alarak, yeniden başarılı oldukları dilde mesleklerini icra edebilecek.

Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu'nda yapılacak düzenlemeyle de esas amacı tarihi ve turistik yerlerin tanıtılması olmayan faaliyetler sırasında turist rehber bulundurma yükümlülüğünün sınırı değiştiriliyor.

Komisyonda kabul edilen önergeyle, paket tur ve tur kapsamında turist rehberi bulundurma zorunluluğu olan alanlara tescilli kültür varlıkları da eklendi. Buna göre, müze, ören yerleri ile tescilli kültür varlıklarının tanıtılması faaliyetlerinde turist rehberi bulundurma zorunluluğu devam edecek.

Seyahat acentelerinin de müşterilerini bilgi ve onayları dışında alışveriş amacıyla bir işletmeye göndermeleri karşılığında kendileri veya yönlendirdikleri kişiye menfaat temin etmeleri halinde belgeleri iptal edilecek ve bunlar 5 yıl süreyle seyahat acenteliği yapamayacak.

- Görüşmelerden

Komisyonda, teklifin "turist rehberi bulundurma yükümlülüğünün sınırının değiştirilmesine" ilişkin 11. maddesinin görüşmeleri sırasında sektör temsilcileri itirazlarını dile getirdi. Bazı muhalefet milletvekilleri de söz konusu maddenin tekliften çıkarılmasını istedi.

Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Nadir Alpaslan, dünya standartlarını, acentalar, oteller ve rehberler için geçerli hale getirmek istediklerini belirterek, tescilli kültürel varlıkların da teklifin söz konusu maddesine dahil edilmesinin önemine işaret etti.

TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu Başkanı Adil Karaismailoğlu, teklifin kabul edilmesinin ardından yaptığı konuşmada, sektör temsilcilerinin görüşlerine saygı duyduklarını, düzenlemeye ilişkin komisyon görüşmelerinin tamamlandığını söyledi. Karaismailoğlu, "Meclis süreci de vardır. İnşallah talepleriniz orada da dikkate alınacaktır." diye konuştu.

Rehberler ne diyor?

Rehberler, vekillere mektup göndererek iddialara tepki gösterdi.

Yabancı dil bilmeyen kişilerin Türkiye’nin tanıtımını yapamayacağı belirtilen mektuplarda, “ülkemize gelmiş misafirlere sadece tanıtım noktasında değil hiçbir noktada yardımcı olamayacak kişilere bırakılmasının uygun olabilmesi mümkün görünmemektedir” denildi.

Mektuplarda şu ifadeler yer aldı:

“Sn. Vekilim; TBMM gündemine getirilmesi düşünülen 6326 ve 1618 sayılı yasalardaki değişikliklerle ilgili kabul edilemez, doğru olmayan ve Türkiye Cumhuriyeti’nin uluslararası turizm başarısına gölge düşürecek değişikliklerle ilgili bir kaç noktayı arz etmek isterim. 1. Yabancı Dil bilmeden turizmde herhangi bir noktada çalışan olamayacakken rehberlik noktasında olması ise kesinlikle kabul edilemez! Türkiye’nin turizmi 12 aya yayma vizyonuna kökten balta vuracak bu gelişme amasız, fakatsız reddedilmesi düşüncesini arz etmek isterim.

2. Turist sayısı fark etmeksizin turizm otobüslerinde yolcuların dilini bilen ve onlara ülkemizi hakkıyla tanıtabilecek, 6326 sayılı yasanın mevcut haline uygun şekilde bu hakkı edinmiş kişiler görevlendirilmesi ..Türkiye’nin tanıtımı yabancı dil bile bilmeyen, dolayısıyla ülkemize gelmiş misafirlere sadece tanıtım noktasında değil hiçbir noktada yardımcı olamayacak kişilere bırakılmasının uygun olabilmesi mümkün görünmemektedir.

3. Turist rehberleri Osmanlı İmparatorluğu döneminden beri yabancı dil bilmeleriyle meslek edinen insanlardır. Şimdi ise Türkiye 132 yıl öncesine geri götürülemesi ne kadar uygun olabilir ki?

4. Osmanlı İmparatorluğu döneminde bile yabancılara ülkemizde yapacakları gezilerde eşlik, mihmandarlık etmek hakkı sadece yabancı dil bilenlere verilmiştir. Osmanlı İmparatorluğu’nun en azından bu mirasını koruyanlar sizler olmalısınız! Sayın vekilim, Bunlar ve daha onlarca nokta sebebiyle bu teklif reddedilmelidir. Bu konuda sayıları 15.000’i aşan ve her geçen gün artan mevcut turist rehberlerine vereceğiniz desteğe inancımız tamdır.”

Turist Rehberliğine Darbe Vuran Tasarı Komisyondan Geçti

Carnival 2025 için güçlü rezervasyonlar öngörüyor

Bodrum ve Göcek'teki bağlama Monaco’dan pahalı

Kruvaziyerde 2025'te hedef küresel merkez olmak

Yenikapı Kruvaziyer Limanı projesinde sona yaklaşıldı

Astoria Grande, 857 turist ve 460 mürettebatla Samsun Limanında

Suudi Kızıldeniz Otoritesi İlk Yat Kiralama Lisanslarını Verdi

Türkiye, Süperyat Zirvesi 2024’e Ev Sahipliği Yaptı: Küresel Yat Sektöründe Liderlik Vurgusu

2025’te Türkiye’ye 1800 kruvaziyer gemisi gelecek

Alsancak Limanı, 11 ayda 157 bin yolcu ağırladı

Superyacht Summit Türkiye 2024: Global Denizcilik Dünyası İstanbul’da Buluştu !