Rusya'nın işgali altındaki Ukrayna'nın başlıca ihracat kalemlerinden ayçiçek yağının nakliyesini gerçekleştiren gemi işletmecisi Palmali, en büyük oyuncu haline geldiğini belirttiği bu nakliye pazarından aldığı payı ve bölgedeki varlığını gelecek yıl artırmayı planlıyor.
Palmali'nin Yönetim Kurulu Başkanı Azerbaycan doğumlu Mübariz Mansimov, şirketini giderek daha tehlikeli hale gelen Karadeniz'deki en aktif gemi işletmecisi olarak niteledi.
Şirketin 10 nakliye gemisi daha sipariş edeceğini ve gelecek yılın başında ticarete de gireceğini ifade eden Mansimov, Karadeniz'deki varlıklarının artacağını ifade etti.
Karadeniz, Ukrayna'ya ait tarım ürünlerinin güvenli şekilde teslim edilmesini güvence altına alan Birleşmiş Milletler (BM) tahıl koridoru anlaşmasından Rusya'nın çekilmesiyle Temmuz ayında itibaren daha tehlikeli bir hale geldi.
Rusya defalarca Ukrayna'nın limanlarına füze veya insansız hava araçlarıyla saldırdı. Ukrayna'nın Ağustos ayında açtığı ve güvenli olarak nitelediği Karadeniz'in Batı kıyısını takip eden yeni koridorda ise birçok nakliye gemisi mayınlara çarptı.
Mansimov, geçen haftanın sonuna doğru Reuters ile yaptığı söyleşide, "Ukrayna'nın başlıca ayçiçeği ve buğday ticareti yapan şirketlerinden Potoky ile 2024 için münhasırlık anlaşması yaptık, yani taşıdığımız hacimler artacak. Palmali olarak Ukrayna'nın Tuna limanlarından yaptığı ayçiçek yağı ihracatından %90 pay almayı hedefliyoruz. Bu son saldırılardan sonra sonra düşünüyorum, daha az gemi uğrayacak oraya" dedi.
Verimli topraklarıyla dünyanın başlıca tahıl ihracatçılarından olan Ukrayna, Rusya'nın Şubat 2022'de başlattığı işgale rağmen ayçiçek yağında dünya liderliğini sürdürdü. Diğer ürünlerin rekoltesindeki düşüşe karşılık ayçiçek yağında görülen bu güçlü seyirde üreticilerin yüksek taşıma maliyetleri nedeniyle mısır gibi yüksek hacim kaplayan ürünler yerine daha değerli olan ayçiçek ekmeye başlamaları etkili oldu.
ABD Tarım Bakanlığı'nın tahminlerine göre 1 Ekim'de başlayan 2023-2024 pazarlama yılında Ukrayna'nın 5.6 milyon ton ayçiçek yağı ihraç ederek dünya ayçiçek ihracat hacminin %40'ını tek başına oluşturması bekleniyor. Ukrayna'nın ihracatı Tuna nehrindeki ve Karadeniz'e doğrudan açılan limanlardan gerçekleşiyor.
Palmali Ukrayna'dan ayçiçek ve buğday, Rusya'dan ise kömür ve buğday taşıdığı gibi Ukrayna'nın yeni koridorunu kullanarak termik santraller için gereken dizel yakıtı da Ukrayna'ya ulaştırıyor.
BM tahıl koridorunun iptal olmasının ardından Karadeniz'de her daim mayın tehlikesi bulunuyor. Mansimov'un verdiği bilgiye göre savaş alanı olarak kabul edilen Karadeniz'de gemiler için yapılması zorunlu savaş riski sigortası nedeniyle taşımacılık oldukça maliyetli bir iş haline geldi. Buna karşılık seyahat süreleri BM tahıl koridorunda söz konusu olan uzun denetimler yapılmadığı için oldukça kısalarak ticareti kolaylaştırıyor.
Yine Mansimov'un verdiği bilgiye göre Palmali birbiriyle savaşta olan iki ülkenin ihracat riskini beraber taşıdığı için diğer taşımacılık şirketlerden daha farklı bir konumda bulunuyor.
Mansimov, "Ukrayna'ya giden gemilerin transponder'ları kapatılır. Bizim gemileri ise istediğiniz gibi açıp haritadan görebilirsiniz. Rusya'ya beyan ediyoruz. Biz oraya gittiğimiz kadar size de geliyoruz, sadece Ukrayna'nın değil sizin de riskinizi paylaşıyoruz diyoruz. İki devlet için de Palmali vazgeçilmez bir partnerdir" dedi.
Kaynak: Reuters News
Rus işgalinin başladığı 2022 Şubat ayından kısa süre sonra Ukrayna'dan ürün taşımaya başlayan Palmali'nin gerçekleştirdiği sevkiyatların büyük bölümünü ayçiçek yağı oluşturuyor.
Ukrayna'nın Tuna nehri limanlarından ayda 160,000-170,000 ton ayçiçek ihraç edildiği tahmininde bulunan Mansimov, "Şu anda Tuna nehri limanlarından çıkan ayçiçeğin (yağ) rahatlıkla diyebilirim %65-75'ini biz taşıyoruz... Ortalama çektiğimiz yük (ayda) 100,000 tonun altında değil" dedi.
TİCARET ŞİRKETİ VE YENİ GEMİ SİPARİŞİ
Palmali'nin Ocak ayında nakliyenin yanı sıra ticarete de başlayacağını belirten Mansimov, daha çok Avrupa ve Asyalı müşterilerle çalışacaklarını söyledi ancak ticaretin yapılacağı ülkeleri ayrıca belirtmedi.
Çoğu 6,000 ila 20,000 ton kapasitede 30'a yakın gemi işleten Palmali gelecek yıl karışık yük taşıyabilen 10 adet gemi sipariş etmeyi planlıyor. Hem kuru hem de ıslak yükleri taşıyabilecek olan "OBO" tankerler 15,000 ton taşıma kapasitesine sahip olacak.
Mansimov, "Şu anda Ukrayna'dan ufak gemilerle Doğu Asya'ya ayçiçek yağı gidiyor. Biz ise (bu gemilerle) ship-to-ship operasyon yapmadan doğrudan Doğu Asya'ya ayçiçek yağı ile gidip oradan buraya büyük palm yağı getirebileceğiz" dedi.
Mansimov şirketin ham petrol taşıma işinden çıktığını, yalnızca yaptırım kapsamında olmayan ürünleri taşıdığını da sözlerine ekledi.
TAŞINAN RUS ÜRÜNLERİ
Şirketin Rusya'dan taşıdığı ürünlerin büyük bölümü kömür ve buğday oluşturuyor.
Mansimov'un verdiği bilgiye göre Palmali Karadeniz limanlarından çıkan Rus kömürünün %60 ila %70'ini taşırken, yüksek kalori değerli bu kömürün büyük bölümü Türkiye'ye naklediliyor.
Ayrıca Şirketin Rusya'dan getirdiği buğday da Türkiye'deki değirmenlerde işleniyor.
Mansimov, Rusya'nın Ukrayna işgali ile muftaklarda yaygın kullanılan ayçiçek yağının fiyatında meydana gelen sıçramanın düşürülmesinde de rol oynadıklarını ifade etti.
Ayçiçek yağı geçen yıl Mart ile Mayıs ayları arasında tüm dünyada yükselmişti. Ancak liranın dolar karşısındaki keskin değer kayıpları ve yüksek enflasyon nedeniyle Türkiye'deki fiyatlarda çok daha keskin bir artışa yaşanmış ve kamuoyunda yoğun tepkiler oluşmuştu.
Mansimov, "Bu savaşın ilk başladığı günler 1.5 ay kimse Ukrayna'ya gitmedi biliyorsunuz. Biz bütün riskleri alıp gittik Ukrayna'ya, Tuna nehrindeki limanlara. O limanlardan ayda ortalama 80-100 bin ton ayçiçek yağı çektik. Türkiye'deki ayçiçek yağı problemini çözen biziz" dedi.
