Grönland'ın kuzeydoğu kıyısına yakın bir takımada olan Svalbard, dünyanın geri kalanından yedi kat daha hızlı ısınarak bu iklim değişikliğinin ön saflarında yer alıyor.
Svalbard Buzulları Alarm Veriyor: Küresel Isınma Etkileri Artıyor
Svalbard’ın %50’den fazlasını kaplayan buzullar, küresel ısınmanın etkisiyle hızla eriyor. Yapılan araştırmalara göre, eğer bu buzullar tamamen erirse, deniz seviyesi 1,7 cm yükselebilir. Bu durum hemen gerçekleşmese de, Kuzey Kutbu’ndaki buzulların sıcaklık artışlarına karşı oldukça hassas olduğu belirtiliyor.
Svalbard ve çevresindeki buzulları incelemek amacıyla yapay zeka teknolojisi kullanılarak son kırk yılda çekilen milyonlarca uydu görüntüsü analiz edildi. Nature Communications dergisinde yayımlanan araştırma, buzulların küresel ısınma nedeniyle hızla küçüldüğünü ortaya koydu.
Araştırma, özellikle okyanusa akan "deniz sonlanımlı buzullar" üzerinde yoğunlaştı. Bu buzullar, içinden geçtikleri fiyortlara besin açısından zengin deniz suyunu taşıyarak ekosistemi destekliyor ve okyanus dolaşımını etkiliyor. Ancak, büyük buz parçalarının koparak denize düşmesiyle meydana gelen kütle kayıpları, bu ekosistemin dengesini bozuyor.
Yapay Zeka ile Buzul Haritalama
Geleneksel yöntemlerle buzul hareketlerini haritalamak zaman alıcı ve zor bir süreçti. Ancak, araştırmacılar 1985-2023 yılları arasında Svalbard’daki 149 deniz sonlanımlı buzulun milyonlarca uydu görüntüsünü yapay zeka ile analiz etti. Bu teknoloji sayesinde, buzulların geri çekilme hızları ve süreçleri daha geniş bir ölçekte incelenebildi.
800 km² Buzul Yok Oldu
Araştırma, son 40 yılda Svalbard’daki buzulların %91’inin küçüldüğünü ve 800 km²’lik bir alanın kaybedildiğini ortaya koydu. Bu, New York City’nin yüzölçümünden daha büyük bir kayba denk geliyor. Yıllık ortalama kayıp ise Londra’daki Heathrow Havalimanı’nın iki katı büyüklüğünde, 24 km² olarak kaydedildi.
En büyük kayıp 2016 yılında yaşandı. Bu dönemde aşırı ısınma nedeniyle buzul kopma hızları ikiye katlanırken, Svalbard rekor düzeyde yağış aldı. Aynı yıl, deniz yüzeyinin alışılmadık derecede sıcak ve buzsuz olduğu belirlendi.
Küresel Tehdit Kapıda
Svalbard’daki buzulların durumu, Grönland gibi diğer Kuzey Kutbu bölgelerinde yaşanabilecek değişimlerin bir habercisi. Küresel ısınmanın devam etmesi, buzul erimelerini hızlandırarak deniz seviyesinin yükselmesine ve kıyı bölgelerinde milyonlarca insanın tehlikeye girmesine yol açabilir.
Araştırmayı yürüten bilim insanları, buzul hareketlerinin küresel ekosistemdeki kritik rolüne dikkat çekerek, acil önlem alınması gerektiğini vurguluyor.
