Yeni Gemiadamları ve Kılavuz Kaptanlar Yönetmeliği 29/08/2024 tarilhli ve 32647 sayılı Resmi Gazete'de yayınlandı. Yeni  yönetmeliğin yayınlanması ile 10/02/2018 tarihli 30328 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Gemiadamları ve Kılavuz Kaptanlar Yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı.

Denizcilik Genel Müdürlüğü,  Gemiadamları ve Kılavuz Kaptanlar Yönetmeliği ile getirilen yenilikleri içeren bir duyuru yayınladı.

Denizcilik Genel Müdürlüğü tarafından yapılan duyuruda yer verilen değişiklikler şunlar: 

• Gemi insanlarının İngilizce dil şartını sağlamaları hususunda YOKDİL sınav puanı geçerli sayılmıştır. Yurt dışından alınan TOEFL benzeri dil yeterligi smavlan için yurt dışında ikamet etme zorunluluğu getirilmiştir.
• Balıkçı sınıfı tayfa yeterlikleri hariç; tayfa sınıfı gemi insanlarının mezuniyet gerekleri lise seviyesine yükseltilmiştir. Tayfaların yeterlik yükseltmeleri hiyerarşik olarak düzenlenmiştir.
• • Uzakyol yeterliklere geçiş kriterleri düzenlenerek denizcilik sektörünün ihtiyaçlarına göre farklı sefer bölgelerinde yaşanan yeterlik yığılması ve daralmasının önlenmesi hedeflenmiştir.
• • Sınırlı yeterliklerden 3.000 GT ve 3.000 kW yeterliklere geçiş denizcilik meslek liseleri için kolaylaştırılarak 4 yıl deniz hizmetinden 2 yıl deniz hizmetine çekilmiştir.
• • Yat kaptanlığından sınırlı vardiya zabitliğine sınavla geçiş hakkı tanımlanmıştır. 
• • Uzakyol birinci zabitler için kaptan ve başmakinist ek yeterlik sınav hakkı tanımlanmıştır.
• • Askeriyede dış kaynaktan temin edilen muvazzaf ve sözleşmeli personelin yeterlik haklarının yönetmelikte tanımlanması sağlanmıştır.
• Deniz eğitim gerekleri alt düzey yeterlikler için kolaylaştırılmış ve STCW standartları ile paralel hale getirilmiştir.
• Elektro-teknik zabiti ile elektro-teknik tayfası gereklilikleri düzenlenerek, elektro-teknik tayfası olmak için meslek liselerinde tanımlanan bölümler 2 bölümden 20 bölüme çıkarılmıştır.
• Elektro-teknik zabiti olmak için lisans veya önlisans mezunu ve tanımlı bölümlerden mezun olma şartı getirilmiştir (7 lisans + 6 ön lisans). Meslek liseleri elektrik bölümlerinden mezun olarak elektroteknik zabiti olacaklar için idare tarafından STCW III/6'ya göre akredite edilmiş olma şartı getirilmiştir.
• Elektroteknik tayfalarından elektro teknik zabitit1e eğitim ve sınav şartı içerecek şekilde geçiş eklenmiştir.
• Mülga yönetmeliklerden tanınan intibak haklarının tekrar edilmesine son verilmiş kazanılmış hakların ne şekilde kullanılacağı ayrıntılı tarif edilmiştir.
• Eğitim kurumlarının kurs düzeyinde eğitimlerinin yoklama kontrollerinde Elektronik Kimlik Doğrulama Sistemi (EKDS) tanımlanarak taşra teşkilatı üzerindeki kontrol yükünün azaltılması hedeflenmiştir.
• Ülkemizde yetkilendirilmiş egitim kurumlarında denizcilik eğitimi alan yabancıların yeterlik ve uzmanlık belgelerinin verilmesine yönelik düzenleme sağlanmıştır ancak bu kişilere Gemiadamı Cüzdanı düzenlenmeyecektir.
• Yabancı bayraklı gemilerde çalışan vatandaşlarımızın deniz hizmetlerinin kontrol kriterleri arttırılmıştır.

• 65 yaş üstü gemi insanlarının sağlık yoklamalarının iki yılda bir yerine yılda bir yapılması hükme bağlanmıştır.

• Gemi insanlarının başvuru ve kontrol sürelerini kolaylaştıran "Gemi İnsanları Bilgi Sistemi" ile ilgili yönetmelik hükümleri düzenlenmiştir.

• Gemi insanlarının disiplin işlemlerinde disiplin soruşturması sürecinin ve uygulanacak yaptırımlar detaylandırılarak hakkaniyetli bir değerlendirme yapılması sağlanmıştır.

• Gemi insanı olabilme şartlarında aranan yeterliğe engel teşkil eden şartların kapsamı genişletilmiştir.

• Kılavuz kaptanların ilk defa belgelendirilmesi ve farklı liman sahalarında görev almaları halinde gereken görev başı  eğitimlerinin süresi uzatılmış ancak staj süreleri kısaltılmıştır. Böylece görev yapacakları hizmet sahasında  uzmanlaşmaları hedeflenmiştir.

• Tüm tanımlar sadeleştirilerek mevcut ulusal ve uluslararası mevzuat ile uyumlu hale getirilmiş ve yeknesaklık sağlanmıştır.

• Yönetmeliğin  dili sadeleştirilerek tüm maddelerde benzer ifadelerin kullanılması sağlanmıştır.

•  "Gemiadamlarının Egitim, Belgelendirme ve Vardiya Standartları Hakkında Uluslararası Sözleşme (STCW) yapılan güncel  değişiklikler ile yönetmeliğin uyumlu hale getirilmesi sağlanmıştır.

• Yönetmelikte kapsamlı değişiklikler yapılmak suretiyle Türk gemi insanlarının nitelikleri ile deniz çevresi, can ve mal emniyeti arttırılarak Türk denizciliğinin geliştirilmesi amaçlanmıştır.

Kılavuz kaptanlar yönetmeliğe dava açmaya hazırlanıyor

Denizcilik Genel Müdürlüğünün açıklamasında yer vermediği ancak yönetmelikte yaptığı önemli bir değişikliğe kılavuz kaptanlar dava açmaya hazırlanıyor. 

Bu değişiklikte İdare, 24 ay öncesinden bildirimde bulunmak kaydıyla kılavuz kaptanların yeterlik belgesinin sona erme  yaşını 65 yaştan 60 yaşa indirebilecek. 

Kılavuz kaptanlar bu maddenin emeklilik yaşıyla ve fiziksel yeterlikle ilgisinin buljnmadığını fiziksel yeterlik kriterlerine zaten Yönetmelikte yer verildiğini ve bu madde ile özlük hakları bakımından kendilerine haksızlık yapıldığını düşünüyorlar.