Sahipsiz eski Brezilya uçak gemisi NAe São Paulo'nun hikayesi, geminin denizde üç aydan fazla zaman geçirmesiyle devam ediyor.
Şimdi ise NAe São Paulo'nun mülkiyeti Brezilya Donanması'na geri döndü.
Çevreci gruplar geminin ağır bir şekilde asbest ve diğer zehirli maddelerle dolu olduğunu iddia ederken, Brezilya Donanması sorunların hurdacının hatası olduğunu ileri sürüyor ve geminin batma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu söyleyerek geminin daha açıklara açılmasını emrediyor.
Brezilyalı yetkililer, Türkiye Çevre Bakanlığı'nın geminin yedekte çekilmesinin Cebelitarık'a vardığı sırada Sök Denizciliğe verilen ithalat lisansını iptal etmesinden sonra uçak gemisini Brezilya'ya geri getirmek zorunda kaldıklarından beri geminin akıbeti konusunda tartışıyorlar.
Brezilya Çevre Ajansı (IBAMA), geminin Brezilya'ya geri çekilmesini emretti, ancak vardığında limanlar geminin yanaşmasını engellemeye çalıştı.
Brezilya mahkemeleri limanların yanında yer aldı ve Donanmanın gemiye yanaşma emri vermesini engelledi.
Brezilya Donanması, Sök'ü daha önce 20 Ocak'ta uçak gemisinin mülkiyetini yeniden üstlendiğini doğrulayarak gereksinimleri karşılamamakla suçladı.
Hurdacının geminin onarımı için düzenlemeler yapmadığı ve uygun P&I sigorta kapsamını sürdürmediği ileri sürüldü.
Donanma, gemiyi yanaştırmaya veya kıyıya yaklaştırmaya niyeti olmadığını söyledi.
Sök, uçak gemisini Nisan 2021'de geri dönüşüm için satın aldı, ancak Donanma, gemiyi incelemenin ve tehlikeli maddelerin taşınmasıyla ilgili tüm uluslararası gereklilikleri karşılamanın hurdacıların sorumluluğunda olduğunu savunuyor.
Donanma, Fransa'nın 1990'larda tahrik bölmelerinden, mancınıktan, yardımcı makinelerden ve dizel jeneratörlerden 55 ton asbest çıkardığını iddia ediyor.
Brezilya, gemiyi 2000 yılında satın aldı ve bir dizi aksilikten sonra 2018'de hizmet dışı bıraktı.
Brezilya, geminin Ağustos 2022'de Rio de Janeiro'dan ayrıldığında "iyi su geçirmez durumda ve yüzer durumda" olduğunu, ancak şimdi hızla çürümekte olduğunu savunuyor.
Gruplar eylem talep ediyor
Yeşil gruplar, NAe São Paulo destanını yakından takip ediyor ve en son gelişmelere "bu hareket karşısında şok olduklarını ve Donanmanın geminin yakın bir tehlike oluşturduğuna dair ani mantığına ikna olmadıklarını" söyleyerek yanıt verdiler.
NGO Shipbreaking Platform'un İcra Direktörü ve Kurucusu Ingvild Jenssen"Brezilya Donanması'nın başkomutanı olarak Başkan Lula'yı derhal müdahale etmeye ve NAe São Paulo'yu Rio De Janeiro'ya geri götürmesi için emir vermeye çağırıyoruz. Bu zehirli uçak gemisini kasıtlı olarak batırmak, devlet destekli bir çevre suçuna eşittir" dedi.
Atlantik Okyanusu'nda batıyor
Gruplar, Aralık ayı sonunda bir Donanma temsilcisinin "gemiyi batırmak gibi olası bir beklenmedik durum eyleminden zaten söz ettiğini" bildirdi.
STK'lar, Donanmanın gemiyi asla bir limana geri gönderme niyetinde olmadığından, gemideki tehlikeli atık miktarı, toksisite ve şüphelenilen radyoaktivite açısından asla yeniden incelemeyeceğinden ve bunun yerine geminin yapısındaki küçük bir sızıntıyı zorlamak için bir bahane kullanacağından korkuyor.
