Fitch’e Göre Ticaret Gerilimleri ve Gümrük Vergileri Avrupa ve Orta Doğu Limanlarını Tehdit Ediyor
16 Aralık 2024 – ABD’de başkanlık koltuğuna oturmaya hazırlanan Donald Trump’ın önerdiği yeni gümrük vergileri, küresel ticaret akışını sekteye uğratabilir. Bu durum, özellikle Avrupa ve Orta Doğu limanlarını büyüme açısından zora sokarken, bölgedeki ticaret faaliyetlerini olumsuz etkileyebilir. Fitch Ratings’e göre, ihracata dayalı ekonomiler ve deniz ticareti altyapısı bu gerginlikten en çok etkilenecek kesimler olacak.
Fitch’in EMEA Ulaştırma Altyapısı 2025 Görünümü raporuna göre, Trump’ın Çin ve Avrupa’dan gelen mallara yönelik gümrük vergilerini artırma planı, Kuzey Avrupa limanlarında ticaret hacimlerini azaltabilir. Küresel ölçekte ABD’nin etkin gümrük oranı %2,3’ten %7,8’e yükselebilirken, Çin için bu artış 25 puana, Almanya için ise 3 puanaçıkacak.
Küresel Ticarette Rota Değişimi
Fitch, yeni gümrük tarifelerinin liman hacimlerini ve nakliye rotalarını yeniden şekillendirebileceğine dikkat çekiyor. Danimarka Boğazları gibi kritik deniz yollarında ticaret trafiğinin azalması, Batı Akdeniz limanlarında yoğunluğaneden olurken, Doğu Akdeniz’deki ana limanlara gelen seferleri azaltabilir.
Bunun yanında Kızıldeniz krizi, Orta Doğu’daki mevcut jeopolitik belirsizlikleri daha da artırıyor. Fitch’e göre, gemilerin Süveyş Kanalı yerine Ümit Burnu üzerinden yönlendirilmesi, bölgedeki liman bağlantılarını keserken, ticari akışta dengesizlik yaratıyor.
Orta Doğu’da Kapasite Fazlası Riski
Fitch, Orta Doğu ve Doğu Akdeniz limanlarındaki kapasite fazlası riskine dikkat çekiyor. Önümüzdeki beş yıl içinde Orta Doğu’da devreye alınacak 29 milyon TEU yeni terminal kapasitesi, mevcut talep büyümesini aşabilir. Doğu Akdeniz’de ise 11 milyon TEU’luk ek kapasitenin özellikle Mısır merkezli projelerle gelmesi bekleniyor. Fitch, bu dengesiz büyümenin mevcut limanların nakit akışını baskılayabileceği konusunda uyarıda bulunuyor.
Avrupa’da Tüketim Umudu
Fitch Ratings, Avrupa’da 2025 yılı için nötr bir görünüm öngörüyor. Euro Bölgesi tüketim harcamaları, 2024’ün üçüncü çeyreğinde yükselen hane gelirleri sayesinde toparlanma sinyalleri verdi. Fitch’e göre bu durum, deniz taşımacılığı hacmini destekleyecek olsa da tüketicilerin ihtiyatlı tutumu büyümeyi sınırlayabilir.
Fitch’in analizine göre, ticaret gerilimlerinin artması, gümrük vergilerinin yükselmesi ve Orta Doğu’daki jeopolitik riskler, liman işletmeciliği sektörünü 2025’te zorlu bir döneme sokabilir. Özellikle kapasite fazlası sorunu yaşayan bölgelerdeki limanlar, ticaret akışındaki değişimlere uyum sağlamak zorunda kalacak. Ancak Avrupa'daki ılımlı toparlanma ve artan tüketim, kısa vadede sınırlı bir nefes aldırabilir.
