Yaptırıma uğrayan gemilerin sayısı 1.000'i aşarken, S&P Global Market Intelligence verilerine göre bu gemilerin 800'den fazlasının onaylanmış sigortası bulunmuyor. Ayrıca, yaptırım uygulanan gemilerin ortalama yaşı 21 yıl olup, bu, küresel ortalamanın yaklaşık sekiz yıl üzerinde. Bu durum, hızla büyüyen "gölge filo"nun birden fazla çevresel felakete yol açabileceği yönündeki endişeleri artırıyor.
Brokers BRS’ye göre, gri filo her ay yaklaşık 10 tankerlik bir hızla büyümeye devam ediyor. Broker Gibson’un tahminlerine göre, geçen yılki eski tankerlerin yaklaşık üçte ikisi İran, Venezuela veya Rusya yükleri taşıdı.
Küresel sigortacı Allianz’ın 2024 denizcilik raporu, gölge filoyla ilgili olarak şu değerlendirmede bulundu: “Bu gemilere karşı alınan önlemlere rağmen tanker sayısı artmaya devam ediyor ve bir dizi karaya oturma ve çarpışma vakası gördük.”
Son haftalarda Birleşik Krallık, Rusya’dan Baltık Denizi üzerinden ve İngiliz Kanalı boyunca seyreden gemilerin sigorta kapsamını sorgulamak için bazı kuzey Avrupa komşularıyla iş birliği yaptı.
Danimarka hükümeti, geçen yıl boyunca komşularıyla Rusya'nın gölge filosunun bir kısmını Baltık Denizi’nden geçişini engellemenin yollarını tartıştı. Bu konu, geçen yıl mart ayında dolu bir Rus gölge tankerinin çarpışması sonrası daha da önem kazandı.
Rusya, deniz yoluyla yapılan petrol ihracatının yaklaşık üçte birini Danimarka boğazlarından gerçekleştiriyor ve bu gemilerin yaklaşık üçte birinin sigorta durumu bilinmiyor.
Navigating Russia Substack'i yöneten Craig Kennedy’ye göre, bugün yaklaşık 175 tanker her ay Rus petrolü yüklü olarak Baltık Denizi’nden geçiyor. Kennedy, geçen yıl Brookings Enstitüsü için hazırladığı bir raporda benzer sigorta kontrollerinin Baltık Denizi’nde uygulanması durumunda Ege’de de benzer bir sistem kurulmasını önerdi.
Kennedy, “Baltık ile birlikte bu uygulama, Rusya'nın petrol ihracatının %80’ini gölge tankerlerle gerçekleştirme yeteneğini ortadan kaldırırdı. Bunun yerine, Rusya ana akım tankerleri kullanmak zorunda kalır ve bu da ihracat gelirlerinin fiyat tavanı kısıtlamalarına maruz kalmasını artırırdı,” diye yazdı.
Yukarıdaki resimde, sigortasız ve Malezya açıklarında patlayan gölge aframax tankeri Pablo, 2023 yılında Splash’in yılın fotoğrafı seçildi.
