COVID 19 Virüsü’nün Tekne Sigortalarına Etkisi
2020’nin başından bu yana ortaya çıkan Covid 19 salgını gündemimizi meşgul etmeye devam edip, yaşam tarzımızda köklü değişikliklerin meydana gelmesine sebebiyet veriyor. Virüsün çıkış sebepleri, virüsten koruma yöntemleri ve virüsün etkisini yitirme süreci ve benzeri konular hakkında tartışma, spekulasyon ve hatta bilgi kirliliğine maruz kaldığımız bir dönemden geçiyoruz.
En nihayetinde, herşeyin bir başlangıcı olduğu gibi bir sonu da olduğunu düşünerek sorumluluklarımızı yerine getirip, kısıtlı sosyal yaşantımız çerçevesinde sağlıklı kalmak icin azami çabayı göstermemiz gereken bir dönemden geçiyoruz. Hic kuşkusuz, Covid 19 dünya çapında makro ekonomiden, ticaretin en küçük oyuncularına kadar herkesi etkilemiş vaziyettedir. Sigortacılık sektörüne değinecek olursak, salgın 332 yıllık Lloyds pratiğinde köklü bir değişikliğe sebebiyet vermiştir. Her gün binlerce insana kapılarını açıp milyarlarca USD degerindeki sigorta anlaşmalarının, sigortacı ve broker arasında yüzyüze imzalanmasinı sağlayan bu müessese, Covid 19 önlemleri çerçevesinde geçici olarak ve tarihinde ilk kez kapatılip uzaktan çalışma yöntemi ile faaliyetlerine devam etmektedir.
Lloyds müessesinin geleneksel ve katı kuralları düşünüldüğünde, bu sigortacılık sektörü icin oldukça köklü bir değişikliktir. Malumunuz, 2018 ve 2019 yılları, denizcilik sigortasi islerinden zarar ediyor gerekçesi ile Tekne&Makine sigortalarindan çekilen veya kapasitesini azaltma kararına giden sendikaların haberleri ile gecmiş idi. Zaten bu gelişmeleri muteakiben bir cok sigortalı yüksek prim artışlarına maruz kalarak yenilemelerini tamamlamışlardı. Kimi sigortalı Iskandinav piyasalarına yönelmiş, kimileri de yerel piyasadan sigorta temini yoluna gitmislerdi. Kısaca zaten oldukca zorlu şartlar ile tamamlanan yenilemelere Covid 19 salgını ile birlikte yeni bir mücadele alanı eklenmiştir.
Tekne sigortaları açısından bakıldığında, salgının poliçelerde yapısal bazı değişikliklere sebebiyet vermesi oldukça olası gozükmektedir. Standard Tekne Makine klozlarında herhangi bir pandemi istisnası bulunmamaktadır.
Lakin kimi tekne sigortacıları simdiden Covid 19 exclusion kloz’u sartlara ekleyerek yenileme tekliflerini sunmaya başlamıştır. Keza “Loss of Hire” police yenileme tekliflerinde ise, yedek parca temini veya tamiri gerçekleştirecek olan servis elemanını/teknisyeni bekleme sürelerine poliçe tahtında uygulunanan limitlerden bağımsız bazı limitler eklemektedirler. Bir riskin sigortalanabilmesi icin sigortacının potansiyel sorumluluğuna vakıf olması gerekmektedir.
Fakat Covid 19 salgınınn sebebiyet verebileceği risk akumulasyonu su anda belirsiz oldugundan, bir cok sigortaci Covid 19 kapsamli teminatlar vermekten imtina etmektedir. Misal Covid 19 sebebi ile karantina önlemleri, murettebat hastalığı, limanın kapalı oluşu vb. sebep ile ortaya çıkan gecikmelerden kaynaklı kira kayıpları su anda en cok ihtiyac duyulan sigorta türlerinden biridir. Lakin belirsizlikten otürü bir cok sigortacı bu riski kabul etmemekte veya cok yüksek primler ile ayri policeler kapsamında sigortalayabilmektedir. Pandeminin, tekne sigortaları açısından yaratmış olduğu en onemli aksamalardan biri hasar anında ekspertiz gercekleştirme kabiliyetinin kısıtlanmiş olmasıdır.
Limanda yapılan kondusyon surveyleri açısından da durum pek farklı değil. Ozellikle bahse konu geminin son ugrak limanları arasında Italya, Ispanya, Yunanistan gibi yasaklı ülkeler varsa (halihazirda ticaretin yoğun oldugu bir cok ülke yasaklı ülke konumundadır) son liman kalkış tarihlerinden itibaren 14 gun karantina donemi sayılmaktadir. Bu sure dolana kadar surveyorun gemiye cıkısı mümkün olamamaktadır. Bu tarihten sonra da ancak sağlık hudut birimlerinin gemilerde yaptıgı kontroller sonrası gemiye verilen müsade ile çıkılabilmektedir. Dolayısı ile özellikle belirli bir süre içerisinde tamamlanması gereken kondusyon surveyi şartı bulunan tekne makine policeleri kapsamında, surveyin yukarıdaki gerekçeler ile tamamlanamamış olması sebebi ile, sigortacıdan gerekli uzatmaların temin edilmiş olması gerekmektedir.
Bütün bu imkansızlıklar çercevesinde, klas ve bayrak koşullarının da takip edilmesi, süresi dolan sertifikaların yenilenmesi de sigortalı açısında ayrıca bir mücadele alanı olarak gozükmektedır. Soz konusu koşulların takip edilmesi ve gerektiğinde klastan ve bayraktan uzatma temin edilmesi olası bir tekne makine hasarında, sertifikalardan kaynaklı bir problemin yaşanmasının önüne gececektir.
Ticaretin yavaşlamış olması sebebi ile bir çok geminin laid up’ alınması, demir yerlerinde belli bir süreliğine bekletilmesi de oldukca olası gozukmektedir. Bu olumsuz koşullarda, geciken ve azalan navlun ödemeleri sebebi ile prim ödemelerinde de aksamaların oluşması kaçınılmazdır. Dolayısı ile muaccel olan prim borçlarının takibinin yapılıp, gerektiğinde sigortacılardan uzatma talep edilmesi de keza olası bir hasar anında prim ödeme borcununun yerine getirilmemesi sebebi ile yasanabilecek olumsuzlukların engellenmesini sağlayacaktır.
Tekne makine sigorta piyasalarındaki gelişmeleri takip ederek, oldukca zorlu kosullarda ayakta kalmaya çalışan, denizcilik sektorümüzün güzide oyuncularını bilgilendirmeye devam edecegiz.
Tüm sektör oyuncularının, sigortacılarının desteğini her daim arkalarında hissederek bu zorlu günleri tez zamanda atlanmasını dilerim.
