DENİZCİLİK MEVZUATINDA İKİ YENİLİKÇİ DEĞİŞİKLİK VE ETKİLERİ 

  1. Gemi Çalışanlarına ve Denizcilik Eğitim Kurumlarına Yönelik Disiplin Mekanizmaları Kuruldu 

Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı (UDHB) tarafından 7 Eylül 2016 tarihli ve 29824 sayılı Resmi Gazetede “GEMİADAMLARI YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK” yayımlandı.  

Söz konusu değişiklikle, 2002’den beri yürürlükte olan Gemiadamları Yönetmeliği’nin kapsamı genişletilerek; “gemiadamlarına uygulanacak disiplin işlemleri ile gemiadamlarına ilişkin denizcilik eğitimi veren kurum ve kuruluşlara yönelik idari yaptırımlar” da Yönetmelik kapsamına dâhil edildi.  

Yönetmeliğe konulan EK-10 ve EK-11. maddelerle “Gemiadamları Disiplin Komisyonu ve Gemiadamlarına ilişkin idari tedbirler” düzenlendi. EK-12 ve EK-13. maddelerle ise “Gemiadamları eğitimi veren gerçek veya tüzel kişilere ilişkin idari tedbirler ve yaptırımlar” düzenlenmiş oldu. 

Yani, “gemi çalışanlarının disiplini” ve “denizcilik eğitim kurumlarının disiplini” şeklinde ifade edebileceğimiz 2 önemli konuda eksik/yetersiz görülen disiplin mekanizmaları tesis edilmek suretiyle bu konulardaki mevzuat boşlukları giderilmiş oldu. 

14 yıldır yürürlükte olan Gemiadamları Yönetmeliği’nde bu konuların şu ana kadar düzenlenmemiş olması önemli bir eksiklik diye düşünülebilir.  

Ancak, şimdiki UDHB Müsteşarımız Sayın Suat Hayri AKA’nın, 2013’te düzenlenen 11.Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Şurası’nda ve İMEAK DTO Meclis Toplantılarında, yani bundan 3-4 yıl önce de gündeminde bu konuların olduğunu ve konuşmalarında bahsettiğini hatırlıyorum. Nasip bugünlereymiş… Gecikmeli de olsa son tahlilde Gemiadamları Yönetmeliği ile ilgili uzun süreden beri var olan eksiklikler görülmüş ve giderilmiş oldu. 

İdare’nin, bundan sonra çok daha disiplinli bir Türk gemi çalışanı profili ve çok daha disiplinli bir denizcilik eğitim kurumları profili istediği, beklediği de herhalde söz konusu mevzuat düzenlemesinden anlaşılmıştır. Aksi halde; 

  • Türk gemi adamlarının, Türk veya yabancı bayraklı gemilerdeki hizmetleri sırasında herhangi bir şekilde tespit veya rapor edilen mesleki yetersizlikleri, disiplinsizlikleri, denizcilik örf ve adetlerine, teamüllere, denizcilik terbiyesine ve çalışma disiplinine uygun olmayan davranışları ile görevi ihmalleri veya kasıtlı kötü davranışları, 

  • Gemiadamları hakkında eğitim ve sınav ile ilgili gerekleri yerine getirmeyen; İdare tarafından yetkilendirilmediği halde gemiadamı eğitimi veren, vermeyi taahhüt eden, yazılı veya görsel basın yoluyla duyuru yapan veya amatör denizci belgesi dâhil herhangi bir gemiadamı belgesi düzenleneceğini vaat eden denizcilik eğitim kurumları, 

hakkında çok ciddi yaptırımlar söz konusu olabilecektir. (İlgililerin dikkatine!) 

*** 

Bu arada, Gemiadamları Yönetmeliği’nin 9.maddesinde yapılan düzenleme ile ülkemizdeki Makine Zabiti açığı göz ardı edilmeyerek Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendislerinin zaten uzun süredir çalışmakta oldukları “Makine Zabiti” yeterliliği ile denizde çalışmalarına yönelik yapay engelleme de ortadan kaldırıldı. 

Öyle ki, mağduriyetle ilgili özellikle genç gemi mühendisi arkadaşlarımız Facebook’ta grup bile kurmuşlardı. Gemi Mühendisleri Odası (GMO) Ankara Temsilcisi olduğum dönemde benimle de irtibata geçip yardım ve destek talep etmişlerdi. Yönetmelik değişikliğinin yayımlandığı gün, onlar da sosyal medyadan Sayın UDHB Bakanımız Ahmet ARSLAN’a ve Müsteşarımız Suat Hayri AKA’ya duyarlılıkları ve yardımları için teşekkür ettiler.  

Yeniden denizde çalışma imkânına kavuşan genç kardeşlerimizin duydukları sevinç her türlü takdirin ötesinde… Genç meslektaşlarımız adına, emeği geçenlere, ben de teşekkürlerimi iletiyorum. 

*** 

  1. TUGS Kanunu’nun 12.Maddesiyle İlgili Gereksiz Borç Çıkarılması Önlendi  

Yine, 7 Eylül 2016 tarihli ve 29824 sayılı Resmi Gazetede, “YATIRIMLARIN PROJE BAZINDA DESTEKLENMESİ İLE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN” yayımlandı.  

Bu Kanun’un denizcilik sektörü açısından önemi ise; 4490 sayılı Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu ile 491 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda bazı değişiklikleri içeren 47. ve 48. maddeleridir. 

  

Bu Kanun düzenlemesiyle;  

  • 4490 sayılı Türk Uluslararası Gemi Sicili (TUGS) Kanunu’nun uygulaması bakımından “gemi" tanımlamasına “Özel Maksatlı ve Özel Yapılı Gemiler” de dâhil edilmiş oldu.  

  • TUGS Kanunu kapsamında tescil edilmesine gerek olmadığı halde gemi ve deniz araçlarını TUGS’a kaydettiren armatörlere Kanunun 12.maddesi kapsamında daha önce yararlandıkları veya yararlanmakta oldukları vergi, harç veya fon istisnası ile indirim, muafiyet ve diğer mali hükümlerle ilgili ilgili borç çıkarılmasının önüne geçilmiş oldu. 

  • İMEAK DTO Meclis Toplantılarında yüksek sesle dile getirilen denizcilik sektörünün önemli sorunlarından biri daha ortadan kaldırılmış oldu. 

*** 

Hayırlı olsun!