Faaliyetleri kısmen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükelleflere bu amaçla yapılan deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının yüzer tesis ve araçlar
Faaliyetleri kısmen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükelleflere bu amaçla yapılan deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının yüzer tesis ve araçların teslimleri ile bunların tadili, imali, inşaası, onarım ve bakımı şeklinde ortaya çıkan hizmetler Katma Değer Vergisi' nden istisna edilmiştir.
Araçların teslimi ile tadil, bakım ve onarım hizmetlerinde istisnanın uygulanabilmesi için teslim ve hizmetlerin, faaliyetleri sözü edilen araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükelleflere yapılması gerekmektedir.
Buna göre, araçların özel mülk olarak iktisap edilmesi ve kullanılması halinde araçların teslimi ile tadil, bakım ve onarım hizmetlerinde istisna uygulanmamaktadır.
Araçların bir iktisadi işletme için iktisap edilmesi halinde ise mükellefin iştigal konusuna bağlı olarak aracın kullanım şekline bakılmaktadır. Araç, işletme yöneticisi ve personelinin veya işletmesiyle ticari ilişkide bulunan alıcı ve satıcıların taşınması gibi amaçlarla kullanılıyor ise istisnnın uygulanması mümkün değildir.
Buna mukabil araç, bedel karşılığı; yük ve yolcu taşımak, reklam hizmeti vermek ilaçlama yapmak v.b. faaliyetlerde bulunmak veya bu amaçlar için kiralanmak suretiyle kullanılıyorsa ve bu faaliyetler işletmenin asli iştigal konuları arasında yer alıyorsa istisna uygulanabilmektedir.
Ancak, bu faaliyetlerde mutad ve sürekli olarak uğraşılmasının şarttır.
Buna göre, iştigal konuları arasında gösterilseler bile bu faaliyetlerin hiç icra edilmemesi ya da arızi olarak icra edilmesi halinnde, araçların tesliminde veya tadil, bakım ve onarım hizmetlerinde katma değer vergisi uygulanacaktır.
Söz konusu araçların istisna kapsamında teslim almak veya tadil, bakım ve onarım yaptırmak isteyenler vergi dairesine başvurmak suretiyle işlemin istisna kapsamına girdiğine dair bir yazı alarak teslimi ya da tadil, bakım ve onarım hizmetini yapanlara noter onaylı bir örneğini vermeleri gerekmektedir.
Araçlara ilişkin istisna kapsamında işlem yapılabilmesi için, istisna uygulanabileceğini belirten vergi dairelerinden alınan yazının, teslim veya hizmeti yapacak olan mükellefe ibraz edilmesi şarttır.
Mükellefler bu belge olmadan istisna uygulamaları halinde, istisna uygulaması nedeniyle ziya uğratılan vergi, ceza, zam ve faizlerden teslim veya hizmeti yapan mükellefler ile birlikte teslim veya hizmet yapılan alıcının da müteselsilen sorumlu olacaklardır.
Kendisine, teslim veya hizmetin istisna kapsamına girdiğini belirten vergi dairesi yazısı ibraz edilen mükellefler başka bir şart aranmadan istisna kapsamında işlem yapacaktır.
Daha sonra işlemin istisna için açıklanan şartları baştan taşımadığı ya da şartların daha sonra ihlal edildiğinin tespiti halinde, ziyaa uğratılan vergi ile buna bağlı ceza, faiz ve zamlar kendisine istisna kapsamında teslim veya hizmet yapılan alıcıdan aranmaktadır.
Gemiler kurtarılamayacak şekilde batar veya tamir kabul etmez hale girer, yahut Türk Bayrağını çekme hakkını kaybederse bu hususların da gecikmeksizin sicil memurluğuna bildirilmesi gerekir.
Geminin kaydı ancak imtina ve itiraz sebeplerinin müddeti içinde bildirilmemesi veya bunların mahkemece varit görülmediğine dair verilen kararın kesinleşmesi halinde terkin olunabilir.
Bir ipotekli alacaklı, gemi ipoteğinin el’an mevcut olduğunu ileri sürerek Türk Bayrağını çekme hakkını kaybetmiş olan bir geminin terkinine itiraz ederse kayıt terkin edilmeyip sadece geminin Türk Bayrağını çekme hakkını zayi ettiği tescil olunur.
Buna göre, satılan yanmış gemileri alan firmaların bu araçları faaliyetleri ile ilgili kullanacağını vergi dairesinden aldığı yazı ile tevsik etmesi halinde KDV’den istisna olacaktır.
Gemi sicilinden terkin edilmesi halinde tamir kabul etmeyeceği ve hurda değeri taşıyacağı sonucuna varılacağından tesliminin KDV’ne tabi tutulması gerekmektedir.
