PELİKAN 

Medyada adı geçen pelikanla sadece isim benzerliği var bizim pelikanın. Diyeceksiniz ki sizin pelikan kuş olan pelikan mı? O da değil. Aşağıdaki yazının içinde hangi pelikan olduğunu okursunuz. 

İzindeyken marine traffic’ten bakmıştım  gideceğim gemiye. İlk önce Barcelona’da yanaşık durumdaydı, sonra hareketlendi. İstikamet FOS. Hemen arkasından Lion’daki hava durumuna baktım.. 

  

Ve hava azalacağına artıyor.. 

Acaba bu saatlerde Kamikaze gemimiz nerede dersiniz? 

 

Eyvahh! Kafayı çevirmiş 048 rotasına yani körfezin ortasına. 5.6 knots süratle gitmeye çalışıyor. Nereye? Tabakhaneye.. Aynı anda körfez içinde bulunan gemileri takibe aldım. Karşıma Marguerite A gemimiz çıktı Genova- Barcelona seyrinde. 

 

Kaptanımız doğru rotayı izlemiş ve sağsağlim varmış. 

 

Bu Lion körfezini özellikle karayelden esen Mistiral adı verilen havada fazla büyük olmayan gemiler için körfezi dolaşarak geçme tavsiyesini ilk kaptan olduğum 1973 senesinde öğrenmiştim. 

Hanse fortune gemimiz de doğru rotayı izleyenlerden. 

 

Kuzeye çıkan başka gemilere bakalım: Wison Husum gemimiz Ceuta’dan gelip Genova’ya giderken mümkün mertebe sahilden uzaklaşmamış. 

 

Her ne kadar sürati 3.5 knots’a düşse de köşeyi döndükten sonra gittikçe rahatlayacak. 

 

Nitekim sürati 5 knots’a yaklaşmış, rotası 346. Bizim Kamikaze 048 rotasına mıhlanmış. Geminin boyu posu önemli değil, kaptanının boyu posu önemli. Küçük bir gemi, ama görmesek de kaptanının boyunu tahmin etmek zor değil. 

 

Çoktan yukarılara çıkıp rotasını doğuya çevirip 9.2 knots sürate çıkmış. Wilson Husum’a göre boylu poslu Kamikaze gemimiz ise 4 knots ile debelenip duruyor. Gemiye katıldığımda bu seferdeki zabitlerimizin duygularını soracağım. Neticede Kamikaze de hedefine varıyor kırılan tabak çanakla. 

2 sene önce Kamikaze gemimizde çalışırken bıraktığım devir teslim notları arasında Lion körfezi için neler yazdığımıza bakalım: 

Bu gemide 5 seferimde de Lion körfezini direk geçmiş, Fos’a tek bir rota çizmiştim. Sadece 1 sefer kuvvetli Mistral olduğundan seyir planını körfezin içinden kıyı kıyı dolaşarak yaptım. 

 84 knts rüzgârla karşılaşmıştık. 

 

Rüzgâr çok şiddetli olmasına rağmen deniz kalkmadığından seyrimizde herhangi olumsuz bir durum yaşamadık. Sadece 13.7 knots olan süratimiz kısa bir süre için 10 knots’a kadar düştü. Benden sonra bu gemide çalışacak meslektaşlarımın dikkatine.  

Herhalde bu notlar 2 senede yok olmamıştır. Ama bu kaptanımıza örnek olmadığı belli. İsimleri kullanmadan bu slaytları seyredecek talebelerin ufukları ne kadar açılır?  Ais, internet minternet derken başka görüntülerle de karşılaştım. Onların da boyunu posunu aldım. Bu arada Panda gemimizi takip ederken karşıma bir yığın Panda isimli gemi çıktı. 

 

 

 

 

İş dönüp dolaşıp gemi isimlerine gelince aynı isimden gemiler olur mu diye Google amcaya sordum. Karşıma İzmir’de inşa edilecek 15 yolcu gemisine isim aranması çıktı. 2 isim bulunmuş Caka Bey ve Dokuz Eylül olarak. Ben belki isim verme anket günü bitmemiştir diye araştırmaya devam ettim. Bakın ki pencere pencere içinde karşıma neler açıldı? 

 İSİM SEÇİMİNDE UYGULANACAK KURALLAR; 

A- Genel kurallar; 

  • Talep edilen isim daha önceden verilmemiş ve halen sicile kayıtlı olmamalıdır. 

  • Gemi sahibi/işleticisi talep ettiği ismin onaylanmasından sonra  2 ay içerisinde sicile kaydettirmek mecburiyetindedir. Bu süre içinde işlem yapılmadığı takdirde verilen isim iptal olunur. 

  • Geminin yeni satın alınması durumunda donatan isterse yeni isim talebinde bulunabilir. Gemiyi satan donatan sattığı gemi isminin değiştirilmesini veya iptalini talep edemez. 

  • Satış  haricinde, çok özel bir gerekçe olmadığı ve bu gerekçe belgelenemediği durumda gemi ismi değişikliği talep edilemez. Satış durumunda ise, satış tarihinden itibaren 3 ay içerisinde talep edilmek kaydıyla gemi isim değişikliği yapılabilecektir. 

  • Kaçakçılığa karışmış olan gemilerin isimleri değiştirilmez. Ancak, geminin Mahkeme kararı veya Cebri İcra yolu ile satışlarında yeni satın alan şahıs/firma yetkilisi tarafından talep halinde isim değiştirilir. 

  • Terkin edilen isim 1 yıl süre ile bloke tutulur. Bu süre içerisinde önceki malik tarafından talep edilmesi durumunda onaylanır. 

B- Yazımla ilgili kurallar; 

  • İsimlerin yazılışlarının imla kurallarına uygun olması gerekir. Tereddüt halinde; Türkçe kelimelerde Türk Dil Kurumunun WEB sayfasındaki www.tdk.gov.tr adresinden veya MEB onaylı imla klavuzlarından, yabancı kelimelerde sözlüklerden veya WEB'deki ilgili sayfalardan yararlanılır. 

  • İsimlerin tamamı büyük harflerle yazılır. 

  • İsmin sonuna hiçbir noktalama işareti konulmaz. 

  • İsimden sonra romen rakamı römorkörler haricinde konulmaz. Römorkörlerde isim ile romen rakamı arasına bir karakter boşluk ( ) veya tire (-) işaretlerinden biri  yazılır (SÖNDÜREN II veya SÖNDÜREN-II) gibi. 

  • İsimden önce rakam yazılmaz. Rakam verilmesi gereken durumlarda (aynı isimden birden fazla olması gibi) isim ile rakam arasına bir karakter boşluk ( ) veya tire (-) işaretlerinden biri yazılır (DENİZ 1, KAPTAN 3,DENİZ-1, KAPTAN-3) gibi  ve rakamdan sonra harf ilavesi yapılmaz. 

  • İsim içerisinde harfle kısaltma var ise, kısaltma harfinden sonra bir karakter boşluk ( ) veya nokta (.)  konduktan sonra isim yazılır (A DENİZ, H KAPTAN,A.DENİZ, H.KAPTAN) gibi. 

  • İsim, firma veya kişi isimlerinden oluşan iki kelimenin  kısaltılmasıyla oluşacaksa ve iki kelimenin ayrımı yapılmak isteniyorsa, araya bir karakter boşluk ( ) veya nokta (.) konarak isim yazılır (İSTANBUL DENİZCİLİK, İS DEN veya İS.DEN) gibi. 

  • Yazım kurallarına göre bileşik yazılmayan isimlerde ve birden fazla kelimeden oluşan isimlerde  her kelime arasına bir boşluk verilir (FATİH REİS, HASAN KAPTAN) gibi. 

  • İsmin sonuna bir veya birkaç harften oluşan, tek başına mana ifade etmeyen,  fakat herhangi bir kelimenin kısaltması olan harf yada harf dizini eklendiğinde, kelimeden sonra bir karakter boşluk ( ) veya tire (-) işaretlerinden biri konduktan sonra harf ya da harf dizini eklenir. Ancak, yazılacak harfler romen rakamlarından (I,L,M,X,V gibi) olmaması gerekmektedir (KAPTAN S, NUMAN ST ,KAPTAN-S, NUMAN-ST) gibi. 

  • İsim sonuna eklenecek harfler (') veya (/ ) işaretiyle ayrılmaz DENİZ'S, DENİZ/S gibi. 

  • İsim içindeki kelimeler arasına ( & # / + ) gibi işaretler konulmaz. 

21 Haziran'da son bulan anket sonuçlarına göre, İzmir'in yeni gemilerine verilecek 16 isim, "1881-Atatürk, Gürsel Aksel, Cengiz Kocatoros (Gode), Soma, Gezi, Vahap Özaltay, Attila İlhan, Buca, Dario Moreno, Hasan Tahsin, Yalı Çapkını, Sait Altınordu, Umur Bey, Kubilay, Ahmet Piriştina, Metin Oktay" olarak belirlendi. 

-Çakabey ve Dokuz Eylül körfezle buluştu. 

Şayet ankete katılmak için zaman geçmemiş olsaydı İzmir körfezine girişte önemli bir dönüş noktasını gösteren Pelikan şamandırasının ismini önerirdim. 

Pelikanı internette tıklatınca karşıma başka pelikanlar çıktı. 

 

  

Araştırmaya, bilgiye aç insanlar için internet büyük bir hazine. Fırtınada Lion körfezindeki seyir planından başladığım bu araştırmayı Theseus   gemisiyle sonlandıralım. 

Theseus'un gemisi, felsefede bir paradoks. 

Plutark'ın aktardığı Yunan efsanesine göre, Girit'ten muzaffer dönen Theseus'un gemisi Atina'da hatıra olarak uzun süre muhafaza edilir. Zamanla geminin tahtaları çürüdükçe yenileriyle değiştirilir. Öyle ki, bir gün geminin değiştirilmedik hiçbir parçası kalmaz. Bu durumda gemi hala Theseus'un gemisi sayılır mı, yoksa başka bir gemi haline mi gelmiştir? Gemi, antik filozoflar için tartışma konusu olur 

Theseus'un gemisi, filozofları tarih boyunca uğraştıran bir konudur. Paradoksun çözümü için çeşitli öneriler ortaya atılmıştır. 

Heraklitos'a göre, varlıklar sürekli değişmektedir. Bu nedenle yukarıdaki konu bir paradoks değildir, Theseus'un gemisi daha Atina'ya vardığı günün ertesinde farklı bir gemi olmuştur. 

Aristo'ya göre bir varlığı tanımlayan dört neden vardır. Şekilsel neden veya şekil, bir varlığın görünüşü, tasarımıdır. Maddesel neden, maddesidir. Aristo'ya göre bir şeyin neliğini şekilsel neden tanımlar, dolayısıyla Theseus'un gemisi, aynı gemi olarak kalmıştır, zira şekli değişmemiştir. Aristo'nun diğer bir nedeni nihai neden veya maksattır. Theseus'un gemisinin tahtaları değişse de maksadı (Theseus'u taşımak) değişmemiştir, hala aynı gemidir. Son olarak etkin neden bir şeyin kim tarafından ve nasıl yapıldığıyla ilgilidir. Örneğin, bir geminin hangi tür ustalarla, ne tür aletlerle yapıldığı. Theseus'un gemisini ilk yapan ustalar ve onların aletleri, gemiyi onaranlarla aynı olduğu için, bu neden açısından da gemi aynı kalmıştır. 

Geminin hala Theseus'un gemisi olduğunu söyleyenlere karşı ikinci bir soru daha ortaya atılmıştır: Değiştirilen tüm parçalar bir tarafta saklansa ve bunlar kullanılarak ikinci bir gemi yapılsa, bu Theseus'un gemisi olur mu? 

Theseus'un gemisi, modern hukuktaki bazı sorunlarla ilgilidir. Örneğin, Theseus'un bir gemisi yerine otomobili olsaydı, tüm parçaların değişmesi ruhsat ve sigortaylailgili sorunlar doğuracaktı. Araçların şasi numaraları en belirleyici unsur olarak ruhsatın üzerine kaydedildiğine göre, hukuksal açıdan şasi numarasının değişmesi, aracın değişmesi anlamına gelir mi? Theseus'un şasi numarası değiştirerek yeni bir araca sahip olduğu öne sürülürse, yeniden alım-satım vergisi ödemesi gerekir mi? Şasi değişiminden önceki sigorta poliçesi hala geçerli olur mu? 

Paradoksun kişilik sorunuyla da ilgisi vardır. Tüm organları zamanla nakledilerek yenilenmiş bir insan, başlangıçtakiyle aynı kişi midir? Hayatımız boyunca vücudumuzdaki tüm atomlar doğal bir şekilde yenileriyle değişse, bu hayatı sürenin tek bir kişi olduğu söylenebilir mi? 

Isaac Asimov'un 1986'da yazdığı Vakıf ve Dünya romanında robot R. Daneel Olivaw, binlerce yıllık ömrü boyunca tüm parçalarının zamanla değiştiğini, öyle ki değişmedik hiçbir parçası kalmadığını söyler. Bu örnek, Theseus'un gemisi paradoksunun insanlara (veya zeki varlıklara) da uygulanabilmesi açısından önem taşır.