GİSAN tersanesinde 11 Ağustos 2008 tarihinde meydana gelen ve ne yazık ki 3 işçinin ölümü ile sonuçlanan talihsiz "filika kazası" ile ilgili olarak tutuklanan mühendislerin serbest bırakılmış olmaları, üzücü bir biçimde hayatını kaybeden işçilerin acısı u
GİSAN tersanesinde 11 Ağustos 2008 tarihinde meydana gelen ve ne yazık ki 3 işçinin ölümü ile sonuçlanan talihsiz "filika kazası" ile ilgili olarak tutuklanan mühendislerin serbest bırakılmış olmaları, üzücü bir biçimde hayatını kaybeden işçilerin acısı unutulmamak kaydıyla sevindiricidir.
Bu bağlamda, “bir musibet bin nasihatten evladır” bilinciyle, bu talihsiz kazadan çıkarılması gereken çok ciddi dersler de yok değil!..
16 metre yüksekliğe göre prototip test ve kontrollerinden geçmiş olan bir filikada, yaklaşık 11 metrelik düşme testi sonucunda bu büyüklükte bir hasarın oluşmuş olması, filika malzemelerinin ve yapısının incelenmesinden başlayarak derinlemesine araştırılması gereken bir konu olmakla birlikte, söz konusu kazaya neden olan teknik hatalar ve bu hatalarla ilgili olarak alınması gereken dersler, Gemi Mühendisleri Odası (GMO)'nın kazaya ilişkin 20 Ağustos 2008 tarihli kaza inceleme raporunda gayet güzel ifade edilmiş olup, bu yazının konusu; ihtiyaç duyulan yasal düzenlemelerle ilgilidir.
Birçok Türk tersanesinde pek çok faaliyet alt işverenler (taşeron firmalar) eliyle yürütüldüğü için; pek çok gemi mühendisi, tersanelerden ziyade, mitoz bölünmeyle çoğalan - sayısını bile kimsenin tam olarak bilmediği - taşeron firmalarla çalışmak zorunda kalmaktadır.
İşin kötüsü, bu garip duruma öylesine alışılmış ki; yadırgayan da yok gibi..
Peki, esasen tersanelerce yürütülen gemi inşa/bakım-onarım işinin, teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren kısımlarına iştirak edecek taşeron firmaların hangi şartları sağlaması gerektiği bile objektif ölçütlere bağlanmış değil iken, çoğunluğu bu firmalarda çalışan ve genellikle kariyer hedefleri dahi olamayan gemi mühendisleri için herhangi bir yetki ve sorumluluktan bahsedilebilir mi?
Diğer taraftan, bugüne kadar gemi inşa/bakım-onarım iş kolunda mühendislik mesleğine ilişkin görev, yetki ve sorumluları sarih bir şekilde açıklayan ve tanımlayan; gemi mühendislerinin yetki ve sorumluluklarını bütünlük içinde ele alan bir yasal düzenleme de yapılmış değil..
Kaldı ki, mühendislerin tersanelerde mevcut iş süreçlerindeki rolü ile suçlanmaya muhatap olabilmesi için, işveren vekilliği görevlerini, işverenin sahip olduğu güç ve yetkilerle ve yasa güvencesi altında yerine getirebiliyor olması gerekir. Oysa, durum bunun tam tersi; mühendisler, bu sorumlulukların gereği olan yetkilere sahip olmadıkları gibi, bunu talep edebilecek iş güvencesinden de mahrumlar..
Sonuç olarak;
Talihsiz filika kazasının ardından,
Gemi Mühendisleri Odası (GMO) tarafından hazırlanan 20 Ağustos 2008 tarihli kaza inceleme raporunda gayet güzel ifade edilen teknik hatalardan ders çıkarılması gerektiğinin yanısıra,
1) Esasen tersanelerce yürütülen gemi inşa/bakım-onarım işinin, teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren kısımlarına iştirak edecek taşeron firmaların sağlaması gereken şartları objektif ölçütlere bağlayan,
2) Gemi inşa/bakım-onarım iş kolunda mühendislik mesleğine ilişkin görev, yetki ve sorumluları sarih bir şekilde açıklayan ve tanımlayan; gemi mühendislerinin yetki ve sorumluluklarını bütünlük içinde ele alan,
yasal düzenlemelere ihtiyaç duyulduğu anlaşılmaktadır.
NOT:GMO'nun filika kazası inceleme raporu için bkz. http://www.gmo.org.tr/v2/yayinlar/Gisankazaraporu.pdf
