ONLAR KIVILCIM OLARAK GİTTİLER ATEŞ OLARAK DÖNDÜLER1936 yılı başlarında, denizciliğimizi ve tersaneciliğimizi geliştirmek ge¬rektiğini düşünen büyük Atatürk, Haliç'teki tarihi tersaneye ilaveten yeni ve modern bir tersane kurulmasını emretmiştir. Zamanın
ONLAR KIVILCIM OLARAK GİTTİLER ATEŞ OLARAK DÖNDÜLER
1936 yılı başlarında, denizciliğimizi ve tersaneciliğimizi geliştirmek ge¬rektiğini düşünen büyük Atatürk, Haliç'teki tarihi tersaneye ilaveten yeni ve modern bir tersane kurulmasını emretmiştir. Zamanın hükümeti de bu görevi, İktisat Vekâleti nezaretinde tarihi İstan¬bul Tersanesi'nin o zamanki halef idaresi olan Fabrika ve Havuzlar İşletme¬si Müdürlüğü'ne vermiş. İlk olarak yeni kurulacak tersanenin nerede kurulacağına karar vermek üzere Fabrika ve Havuzlar mühendislerinden bir heyet teşkil edilmiş. Mü¬hendislere Münakalat Vekaleti'nden ve Deniz Kuvvetleri'nden de birer uz¬man ilave edilmiştir. Teşkil edilen bu heyet 1936 yılı içinde Marmara'nın bütün uygun koyla¬rını gezerek tersane kurulmasına uygun bir yer aramışlar ve nihayet Pavli Adası'nın bulunduğu Pendik Koyu'nu en münasip yer olarak tespit etmişler. Pendik Koyu'nun tersane yeri olarak heyet tarafından uygun görülmesi üzerine 1937 yılında bu koyda bulunan hazine arazisi yetersiz görülerek ci¬var arazilerin istimlâki suretiyle arazinin genişletilmesine karar verilmiştir.
1 Ocak 1938'de Denizbank kurulunca, Pendik Tersane¬si'nde çalıştırılmak üzere yurtdışına mü¬hendislik eğitimi için talebe gönderilmesine karar verilmiştir.
Seçilen öğrenciler 1939 yaz aylarında Almanya ve İn¬giltere'ye gönderilmişler Almanya’ya gönderilenler II. Dünya Savaşının başlaması ile birlikte tekrar yurda dönmüşler bir yıl sonra İngiltere’ye gönderilmişlerdir. İngiltere'ye, gönderilen gençler lisanlarının yetersizliği nedeni ile ilkönce lisan okullarına kaydolmuşlar Bir yıl kadar devam olunan çeşitli lisan okullarından sonra, müracaat ettikleri üniversitelerin giriş imtihanlarını rahatlıkla başarıp kabul edilmişlerdi. Bu gençler kurulan genç cumhuriyetin gemi inşa sanayinde çağdaş ülkelerin seviyelerine gelebilmesi için II Dünya Savaşının tüm olumsuzluklarına rağmen derslerine çalışmış hemen hemen tamamı başarı ile okullarını bitirip Türkiye’ye dönmüşlerdir
. NEDRET UTKAN
Nedret Utkan, 5 Mayıs 1917'de İstanbul'da doğmuştur. Baba Adı Hasan Anne adı Fatma Melek’tir. 1938 yılında Galatasaray Lisesi Fen Bölümü'nü birincilikle bitirdi. Denizbank tarafından Nedret Utkan hiçbir elemeye tabi tutulmadan İngiltere'ye mühendislik eğitimine gönderilir. ilk önce Nottingham Üniversitesi'nde İngilizce tahsil etti. 1939 yılı sonunda Londra Üniversitesi'nin olgunluk sınavlarına katılır ve olgunluk belgesi alır. Aynı yıl Liverpool Üniversitesi'nin Gemi İnşa Bölümü'nün doğrudan 2. sınıfına kabul edilir. 18 Aralık 1941'de bu üniversiteyi, hem İngiliz hem de bütün diğer ülke öğrencilerini geride bırakarak birincilikle bitirir ve Gemi İnşa Mühendisi diploması alır. 1942'den 1944'e kadar ticaret ve harp gemileri projeleri üzerinde hem çalışır hem de üni¬versiteye devam ederek 1 Temmuz 1944'te "Master of Engineering" derecesini alır. Liverpool Üniversitesi'ne dönerek "Denizaltı Levhalarında Titreşim" konularında araştırma yapıp Üniversite'nin bu defa 22 Aralık 1945 tarihinde Fen Fakültesinden ikinci bir "Master of Sci¬ence" derecesi alır.1945 yılında memlekete dönen Nedret Utkan, Camialtı Tersanesi'nde göreve başladı.
1 Mart 1946 tarihinde Yedek Subay olarak askerlik görevini yapmak üzere askere gitti. Terhis olduktan son¬ra, 1 Ocak 1948 tarihinde, o zamanki adı ile, Haliç Fabrika ve Havuzlar Müdürlüğü Hasköy Atölyesi'ne Gemi Yapı İşletme Şefi olarak atandı. Bu arada Haliç Tersanesi içinde bulunan, ileride Gemi Yapı Meslek Lisesi ismini alacak olan Orta Sanat Okulu'nda öğretmenliğinin yanı sıra Yüksek Denizcilik Okulu'nda da Yüksek Matematik ve Gemi Stabilizesi dersleri verdi. 1949-1952 yılları arasında İtalya'da (Cenova) Ansaldo Tersanesi'nde inşa edilen Samsun ve İskenderun, Napoli Tersanesi'nde inşa edilen Bandırma ve Uludağ, Taronto Tersanesi'nde inşa edilen Paşabahçe vapurlarının kontrolü için kontrol mühendisi olarak İtalya'ya gönde¬rilir..1952 yılında İtalya'dan Türkiye'ye döndüğü zaman ilkönce yeni kurulan Denizcilik Bankası'na Fen Müşaviri olarak atanır. Çeşitli görevlerde bulunduktan sonra 15 Ocak 1953 tarihinde vekâleten, 6 Temmuz 1953'te de asaleten Haliç Tersanesi Müdürlüğü'ne tayin edildi. Haliç Tersanesi Müdürlüğü sırasın¬da, gemi inşa hamlesini başlatır. Kartal, Kabataş araba vapurlarının inşaatlarını arkadaşları ile beraber gerçekleştirir.
Nedret Utkan, 1 Ekim 1956 tarihinde, Tersaneler Grup Müdürlüğü’ne 14 Ocak 1958'de Şehir Hatları İşletmesi Müdürlüğü'ne tayin edilir. 1 Eylül 1960'ta Denizcilik Bankası'nın Genel Müdür Yardımcılığına, 8 Şubat 1963'te ise Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Başkanlığına getirilir. Atatürk'ün en büyük hayali olan Pendik Tersanesi onun Genel Müdürlüğü sırasında tek¬rar gündeme getirildi ve istimlâk faaliyetlerine kaldığı yerden devam edildi. Tersane'nin projeleri üzerinde çalışmalar yeniden başlatıldı. 17 Mayıs 1967 tarihinde Denizcilik Bankası Genel Müdürlüğü'nden ayrılarak Etibank Yönetim Kurulu Uyeliği'ne atanır. 1943 yılında Kurulan bu günkü adı Türkiye Denizcilik İşletmeleri A.Ş olan kurumun memurluktan başlayarak Genel Müdür olan ilk kişidir.
CELALETTİN EROL
6.7.1920 de Ankara da doğdu. Babası Çanakkale ve İstiklal Harbi Gazisi Manastırlı Hamdi, annesi Selanikli Nefise hanım. 1938 de Kabataş Lisesi'nden mezun oldu. Pendik tersanesini kuracak ve orada çalışacak mühendisler için Denizbank m açtığı müsabaka imtihanım kazandı Bir yıl Haliç Tersanesinde staj yaptı. Mayıs 1939 da Hamburg'a gitti Lisan kursuna yazıldı. 1 Eylül 1939 da harp çıkınca Türkiye’ye döndüler. Haliç Tersanesinde yatılı staja alındılar. 27 Mayıs 1940 da İngiltere’ye gitti.
Londra her gün bombalandığı için Exeter e gitmek için üç ay polisten izin bekledi. İzin gelince University College Exeter e yazıldı. 1941 de Glasgow Üniversitesi Gemi İnşaat Fakültesini kazandı. 1944 Haziran da Birinci Şeref Derecesi ile mezun oldu. üç sene tersanelerde çalışarak master yaptı Nisan 1947 de İngiltere Türkiye' ye döndü ve İstinye tersanesinde atölye mühendisi olarak işe başladı.
1949-50 de Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Gölcük tersanesinde askerliğini yaptı. 1950 de Marshall Yardımı ile yurt dışında inşa ettirilecek gemilerin teknik şartnamesini hazırladı bu çerçevede Glasgow da inşa edilmekte olan Fenerbahçe ve Dolmabahçe gemilerinin kontrol mühendisi olarak tekrar İskoçya ya gitti. Altı ay sonra Hollanda'da inşa edilen kontrol mühendisi olarak Hollandaya gitti. 1953de Türkiye’ye döndü ve Haliç Tersanesi Planlama Müdürü oldu. ilk araba vapuru Kartal Araba Vapurumu inşasında önemli görevlerde bulundu. Denizcilik Bankası T.A.O Gen. Müd. de müşavir oldu. Almanya ve Japonya'ya sipariş edilecek gemilerin şartname ve ihaleleri ile ilgilendi, finansmanının temini için ABD ne gitti Deniz Nakliyatı T.A.Ş için siparış verilen gemilerin kontrol mühendisi olarak 1954 yılında Japonya’ya gitti. 1956 yılında Türkiye’ye döndü ve Haliç Tersanesi’ne Müdür oldu.1960 da kontrol heyeti başkanı olarak tekrar Japonya’ya gitti. 1963 yılında Türkiye’ye döndü ve Denizyolları Müdürü oldu bilahare Denizcilik Bankası Gen.Müd.Yard. ve Yön.Kur.üyesi oldu.1969 yılında Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdür oldu Bu dönemde Pendik Tersanesinin temeli atıldı. Bu tersanenin inşası için çok çalıştı. Zamanın Devlet Planlama Müsteşarı Turgut Özal ile Japonlarla ortaklık görüşmeleri için Japonya’ya gitti ve Japonlarla anlaşmasına rağmen bu anlaşma Türkiye’de şiddetli bir şekilde muhalefetle karşılandı. Türkiye’de denizcilik konusunda çağ atlatacak bu proje çöpe atıldı.1974 yılında CHP – MSP iktidarınca görevden alınacağı dedikoduları çıkınca kendi isteği ile emekliği oldu.. Celalettin Erol Nedret Utkan’dan sonra 1943 yılında Kurulan bu günkü adı Türkiye Denizcilik İşletmeleri A.Ş olan kurumun memurluktan başlayarak Genel Müdür olan ikinci kişisidir.
MEHMET SADULLAH BİGAT
Mehmet Sadullah Bigat 24 Nisan 1917 tarihinde Konya’da doğdu babasının adı Mehmet Reşit Annesi’nin adı Vasfiye’dır.
1938'de Galatasaray Lisesi Fen Bölümünden üstün başarıyla bitirdi. Denizbank tarafından hiçbir elemeye tabi tutmadan Gemi İnşa mühendislik eğitimi için İngiltere’ye gön¬derdi.
Burada Liverpool Üniversitesi'ne gitti. Mehmet Sadullah Bigat dört yıl süren gemi inşa mühendisliği eğitiminden sonra Liverpool Üniversitesi'nden birincilikle mezun olur ve yüksek mühendis diplomasını alır. Bir süre bu ül¬kede çalışmasının önemli olacağına karar vererek Burcley- Curcle Tersanesi'nde bir buçuk yıl kalır. Bu tersaneden ayrıldıktan sonra Bedford Jeneratör dizel imalat fabrikasında 7-8 ay kadar çalışır. Bu kez İngiltere’nin ünlü Lloyd's Register şirketine yaptığı müracaat kabul edildiğinden bu kurumda da 7-8 ay gibi bir süre çalışır ve ardından 1946 Nisan ayında Türkiye'ye döndü. Mehmet Sadullah Bigat 09 Ağustos 1946 tarihinde o zamanki adı Devlet Denizyolları ve Limanları Genel Müdürlüğünde Denizhatları İşletmesi Enspektörlük Servisinde Devri Çark amiri olarak göreve başlar. Ardından Haliç Fabrika ve Havuzları emrinde makine yüksek mühendisi olarak atanır.19.09.1946 yılında askerlik görevini yapmak üzere Gelibolu Hazırlık kıt’asına gider 31.10.1947 tarihinde terhis olup, Haliç Fabrika ve Havuzları emrinde makine yüksek mühendisi görevine başlar bilahare Makine İşletme Başmühendisliğinde Montaj Yüksek Mühendisi olarak atanır. Mehmet Sadullah Bigat bu görevde iken 1949 yılında Marshall yardımı çerçevesinde Amerika Birleşik Devletlerinden satın alınan yolcu, yük ve tankerlerin tadilat ve büyük onarımları için Amerika'ya gönde¬rilen mühendisler heyetinde yer alır. iki buçuk sene Amerika'da bu görevde kalır. Gemilerin tadilatı ve büyük onarımlarının tamamlanması üzerine 1951 yılında Türkiye'ye döner.
1952 yılında Devlet Denizyolları ve Limanları Genel Müdürlüğü lav edilip yerine kurulan Denizcilik Bankası T.A.O döneminde. 01 Haziran 1952 tarihinde ise Haliç Tersanesi Müdürlüğü İşletme Müdürü olarak atanır. Burada Kartal Araba Vapuru’nun inşası sırasında insanüstü bir gayret gösterdi. Kartal gemisinin inşası sırasında gösterdiği vazifesinde üstün başarı ve gayretinden dolayı Denizcilik Bankası Yönetim Kurulu 03 Temmuz 1953 tarihli kararı ile TL Mehmet Sadullah Bigat ikramiye ile ödüllendirilmiştir.
Mehmet Sadullah Bigat 01.Ocak 1954 Genel Müdürlüğe, Fen ve İşletme Müşaviri olarak atanmış bu görevi sırasında da 1954 yılında Almanya'ya sipariş edilen Akdeniz, Karadeniz, Ege, İzmir ve Marmara gemileri¬nin kontrolü için 1955 başında Almanya'ya giden heyete başkanlık eder. Almanya'ya sipariş edilen bu gemilerin 1956 Haziranında tamamlanıp filoya katılmaları üze¬rine tekrar İstanbul’a döner 11 Şubat 1957 tarihinde Denizyolları İşletmesi Müdürlüğü’ne Teknik Müdür Yardımcısı olarak atanır. Bu görevini de başarı ile yapar .Bu üstün çalışmaları karşılığında Denizcilik Bankası T.A.O Yönetim Kurulu 12.12.1957 Tarihli toplantısında aldığı bir karar ile bir maaş tutarında ikramiye ile ödüllendirmiştir.Çalışmaları amirlerince takdir görmesine rağmen 17 Mayıs 1958 yılında istifa ederek ayrılmıştır.
Devlet hizmetinden ayrıldıktan sonra Türk Petrol Aş'ye teknik müşavir olarak katılan Mehmet Sadul¬lah Bigat bir süre sonra bu şirketin petrol ve LPG taşımalarını yürütmek üzere kendisinin de ortak olduğu Marmara Transport AŞ'nin kurulmasına öncülük etti. Sadullah Bigat Marmara Tersanesi'ni kurup geliştirerek, bu tersanede Türk armatörlerine ve yurtdışına çok sayıda gemi inşa etmek gibi bir başarıyı tesis etmiş ve bu alanda öncülük et¬miştir.
1962 yılında Türk Loydu ve Gisat’ın kurulmasında önemli bir görev yapmıştır.kurulur baskı grubu oluşturması amacıyla Gisat’ın kurulması onun başka bir eseridir.
CEMALETTİN EREM
2
1.01.1917 Tarihinde Balıkesir’in Bandırma ilçesinde doğmuştur. Baba Adı Hasan Tahsin Anne Adı Meryem 17.05.1944 tarihinde Berlin Yüksek Mühendislik Okulu Deniz Makineleri İnşaiye Şubesinden mezun olmuştur. 17.07.1945 yılında İstinye Tersanesi Mühendis olarak göreve başladı. Çeşitli görvlerde bulunduktan sonra 1954 yılında Japonya’da İnşa edilen gemilerin kontrolü için Japonya’ya 1961 yılında S/S Samsun ve S/S İskenderun gemilerinin günün teknolojisine uygun donatılması amacıyla yapılan işlerin kontrolü için Hollanda’ya gitti. 21 Temmuz 1962-22 Ekim 1963 tarihleri arasında Haliç Tersanesi Müdürü olarak görev yaptı. Zatürrüye ve Siroz nedeniyle tedavi gördüğü Londra’da 05.07.1966 tarihinde vefat etti. Kartal ve Kabataş Araba Vapurlarının inşasında gösterdiği üstün başarıdan dolayı 1’er maaş tutarında ikramiye verildi. İsmi Haliç Tersanesinde İnşa edilen 180 Yeni İnşa No’lu Araba Vapuruna verildi.
ALİ HAYDAROĞLU
1334 (1918) Tarihinde Dağıstan’da doğdu Baba Adı: Ömer Anne Adı: Pike’dir. 1944 tarihinde İskoçya Üniversitesi’nden Gemi İnşa Yüksek Mühendisi olarak mezun oldu. Yurda döndükten sonra 21 Mayıs 1946 tarihinde Genel Müdürlüğe bağlı Denet Şubesine atandı. 01 Haziran 1952 tarihinde Şehirhatları İşletmesi Müdürlüğü’ne atandı burada görevli iken Marshall Yardımı çerçevesinde Fransa’da inşa ettirilen Karaköy, Kuruçeşme, Kızkulesi ve Kasımpaşa araba vapurlularının kontrol mühendisliği görevini yapmıştır.01 Ocak 1958 tarihinde Camialtı Tersanesi Müdür olarak atandı. Çeşitli görevlerde bulunduktan Fransa’da inşa ettirilen Truva Feribotu’nun kontrol mühendisliği görevinde bulundu.22.12.1971 tarihinde Denizcilik Bankası Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür Yardımcılığı’na atandı. 04 Ocak 1977 tarihinde kendi isteği ile emekli oldu.
ERTUĞRUL NİŞEL
11 Şubat 1336 (1920) tarihinde İstanbul’da doğdu. Baba Adı: Nurettin Anne Adı: Fatma Ferdana’dir. Denizbank’ın açtığı imtihanı kazanarak İngiltere’ye gönderildi. Burada Liverpool Üniversitesinden Gemi İnşa Yüksek Mühendisi olarak mezun oldu. Yurda döndükten sonra 30 Aralık 1947 Tarihinde Devlet Denizyolları ve Limanları Fabrika ve Havuzlar Müdürlüğü’ne bağlı Hasköy tersanesinde göreve başladı. Çeşitli görevlerde bulunduktan 26 Kasım 1960 tarihinde Camialtı Tersanesi Müdürlüğü görevinde bulundu. 20.12.1966 tarihinde Genel Müdür Müşavirliğine atandı. 29 Haziran 1974 tarihinde Projeler ve Organizasyon Müdürlüğü görevine getirildi. 08 Mayıs 1975 tarihinde Müşavirler Kurulu Başkanlığı’na atandı..Ertuğrul Nişel muhtelif zamanlarda Amerikan Kız Koleji ve Robert Kolej (Boğaziçi Üniversitesi) Mühendislik Fakültesi’nde ders verdi. 29 Mayıs 1981 tarihinde emekli oldu.
AHMET TAHİR SÖKER
1337 (1921 ) Tarihinde Bursa’da doğdu. Baba adı: Ahmet Sezai Anne Adı : Cemile dir. İngiltere’de Liverpool Üniversitesinde Elektrik Yüksek Mühendisi olarak mezun oldu. Tahsilini tamamladıktan sonra yurda döndü ve 26 Şubat 1946 senesinde o zamanki adı Fabrika ve Havuzlar Müdürlüğü olan Haliç Tersanesi’nde göreve başladı. Çeşitli görevlerde bulunduktan sonra. 16.12.1972 tarihinde Tersaneler Müdürlüğü’ne Müdür olarak atandı Bu görevde iken 15 Mayıs 1974 tarihinde kendi isteği ile emekliye olmuştur.
KAZIM FERİDUN SERİM
1337-1339 ( 1920-21) Tarihinde İstanbul’da doğmuştur. Baba Adı: Hüseyin Hamdi. Anne Adı: Fatma Ratibe Kabataş Erkek Lisesinin Fen kolundan mezun olduktan sonra İngiltere’de Glasgow üniversitesinden Gemi İnşa Yüksek Mühendisi olarak mezun olmuştur. Yurda döndükten sonra 16 Şubat 1946 tarihinde Devlet Denizyolları ve Limanları Genel Müdürlüğü Denet Şubesine Denetçi olarak atanmıştır. 31 Aralık 1946 tarihinde o zamanlar Haliç Fabrika ve Havuzlar Müdürlüğü’ne bağlı olan Camialtı Tersanesine atanmıştır. Çeşitli görevlerde 1953 tarihinde istifa etmiştir.
NAFİZ ERGİN
10 Teşrinisani (Kasım) 1335 (1919) tarihinde Çaykara /Trabzon’da doğdu. Baba Adı: Ahmet Anne Adı: Hayriye’dir. Liverpool Üniversitesi’nden Gemi İnşa Mühendisi olarak mezun oldu Yurda döndükten sonra, 13 Ekim 1953 tarihinde buradan ayrılarak Haliç Tersanesi’nde göreve başladı.04 Mart 1960 tarihinde İzmir Körfezinde batan çıkarıldıktan sonra Hollanda’da tamir ettirilen M/V İzmir gemisi kontrol işleri için gönderildi. 01 Şubat 1963 tarihinde İstinye Tersanesi’nde Plan-Keşif ve Dizayn Baş Mühendisliğinde Yüksek Mühendisliğine atandı. 26 Mart 1963 tarihinde Haliç Tersanesi Müdürlüğü’ne atandı. 01 Haziran 1971 tarihinde Müşavirler Kuruluna Müşavir atandı. 22 Aralık 1971 tarihinde DB Deniz Nakliyatı T.A.Ş’ye Genel Müdür Yardımcısı olmuştur.
ORHAN KEMAL ATLIMAN
1917 yılında Kütahya’da doğdu. Baba Adı Ali Nihat Anne Adı Naci’yedir. Lise eğitimine müteakip Kuruluşumuz adına İngiltere Liverpool Üniversitesi’nde Gemi İnşa Mühendisi üzerine eğitim görmüş olup 10.12.1943 tarihinde mezun olmuştur. 09,10.1946 tarihinde Denizyolları İşletmesinde göreve başlamıştır. 31.12.1945 tarihinde Haliç Tersanesi Müdürlüğünde Yüksek Mühendis olarak göreve başlamış, 01.03.1949 tarihinde İstinye Tersanesi atanmış, 30.11.1949 yılında Ulaştırma Bakanlığı Liman ve Deniz İşletmeleri Dairesi Başkanlığı’na atanmıştır. Kuruluşumuzda ki üstün çalışmaları neticesinde 30.12.1947 tarihinde yarım maaş ikramiye ile ödüllendirilmiştir. Gerek kuruluşumuzda gerekse Ulaştırma Bakanlığı bünyesindeki üstün çalışmaları nedeniyle ismi Van Gölünde çalışmak üzere inşa edilen Tren Ferisine ismi verilmiştir.
ORHAN ERDENER
03 Mart 1919 tarihinde İstanbul’da doğmuş Baba Adı İsmail Hakkı Anne Adı Emine Nafia Ulaştırma Bakanlığı adına Almanya ve İsviçre’de Gemi Telsiz ve Elektrik Mühendisliği tahsili Almanya Berlin Üniversitesinde yapmış26 Temmuz 1944 yılında mezun olmuştur. 23 Ekim 1946 tarihinde o zamanki ismiyle Devlet Denizyolları ve Limanları İşletmeleri Umum Müdürlüğü Deniz Hatları İşletmesi Enspektörlük servisinde memur olarak başlamış, 31.12.1946 tarihinde Haliç Fabrika ve Havuzlar Müdürlüğü’nde Elektrik İşletme Şefliği Fabrika ve Atölye Yüksek Mühendisliği’ne atanmış Çeşitli görevlerde bulunduktan sonra İstinye Tersanesi’nde görevli iken 30.06.1955 tarihinde Caddebostan Deniz Otobüsü Vapuru’nun inşasında büyük gayret gösterdiği için 1 maaş tutarında 28.09.1959 tarihinde Çengelköy Vapuru’nun inşasında büyük gayret gösterdiği için yarım maaş tutarında ikramiye verilmiştir. 29.08.1961 tarihinde Haliç Tersanesi’nde geçirdiği kaza neticesinde kaldırıldığı Haydarpaşa Numune Hastanesinde 06.09.1961 tarihinde vefat etmiştir. İsmi Haliç Tersanesinde İnşa edilmekte olan 139 İnşa no’lu Araba vapuruna İsmi verilmiştir.
OSMAN NEŞET TAVİLOĞLU
13.03.1919 yılında Rize’de doğdu Baba Adı: Arif Hikmet Anne Arı: Emine dir. 1937–1938 Ders yılında Trabzon Lisesi’ni bitirdi. İskoçya Glascow Üniversitesi’nden Gemi İnşa Mühendisi olarak 15.04.1944 yılında mezun olmuş olup, 09.11.1946 tarihinde Kuruluşumuzda İstanbul Liman İşletmesi’nde göreve başlamıştır. 31,12.1946 tarihinde ise Haliç Tersanesi Fabrika Atölyesi’nde Yüksek Mühendis olarak atanmıştır. İzinli olarak bulunduğu Ankara’da 18.10.1950 yılında geçirdiği bir kalp krizi neticesinde vefat etmiştir. Amirleri ve çalışma arkadaşları tarafından sevilen Osman Tavil’in ismi 1953 Yılında Almanya’da inşa edilen Römorköre verilmiştir.
ŞAMİL URALLI
1333(1917) tarihinde Rusya’da Andra Yefka’a doğmuştur. Baba Adı Sabri Anne Adı : Fatma dır. 1935 yılında Bursa Lisesinden mezun olmuştur. Denizbank’ın açtığı imtihanı kazanarak Mühendislik eğitimi görmek üzere İngiltere’ye gitmiştir. Burada Cambrige Üniversitesi’nden Makine Mühendisi olarak mezun olmuştur. Yurda döndükten sonra 15 Ocak 1947 tarihinde Devlet Denizyolları ve Limanları Genel Müdürlüğü Haliç Fabrika ve Havuzlar Müdürlüğü Makine İşletme Şefliğine Yüksek Mühendis olarak atanmıştır. Bu görevi sırasında 11 Mayıs 1948 tarihinden sonra Haliç Tersanesi içinde bulunan Orta Sanat Okulunda öğretmen olarak görev yapmıştır. Marshall Yardımı çerçevesinde Amerika Birleşik Devletleri’nden satın alınan gemilerin bakım ve onarımlarını kontrol etmek üzere 20 Şubat 1948 – 1 Ağustos 1949 tarihleri arasında Amerika Birleşik Devletlerine gönderilmiştir. Buradaki çalışmalarından dolayı bir maaş tutarında ikramiye verilmiştir. Döndükten sonra Çeşitli görevlerde bulunduktan sonra 25 Nisan 1952 tarihinden 10 Mayıs 1953 tarihine kadar Marshall Yardımı çerçevesinde Hollanda’da inşa edilen deniz vasıtalarının kontrol için görevlendirilmiştir. Yurda döndükten bir süre daha Haliç Tersanesinde çalıştıktan sonra 1 Haziran 1953 tarihinde İstinye Tersanesi’ne 17 Mart 1953 tarihinde Camialtı Tersanesi’nde görevlendirilmiştir 12 Ağustos 1955 tarihinde iş akti fesih edilmiştir.
MUSTAFA TEKİN GÜCÜM
1332 (1916)Tarihinde Adana’da doğdu. Baba Adı .Muhtar Fikri Anne Adı Müzeyyen dır. İngiltere’de 1934/1935 öğrenim yılında Adana Lisesinden mezuniyetinden sonra Denizbank’ın açtığı sınavı kazanarak İngiltere’ye gönderildi. Cambridge Üniversitesi’nden Elektrik Mühendisi olarak mezun oldu. Yurda döndükten sonra 02 Haziran 1947 Devlet Denizyolları ve Limanları İstinye Tersanesinde Yüksek Mühendis olarak göreve başlamıştır. 31 Ocak 1948 tarihinde kurumdan istifa etmiştir.
ÖMER TARIK AYGEN
1335 (1919) Tarihinde İzmir’de doğdu.Baba Adı: Ali . Liverpol Üniversitesi’nden Elektrik Yüksek Mühendisi olarak mezun oldu yurda döndükten sonra, 31 Mayıs 1947 tarihinde Devlet Denizyolları ve Limanları Genel Müdürlüğü’nde İstinye Tersanesi’ne Yüksek Mühendis olarak atandı. 01 Kasım 1949 tarihinde Askerlik görevine başladı. 31 Ekim 1950 tarihinde terhis olup görevine tekrar başladı. 01 Mart 1951 tarihinde Fen Bürosunda Tamir Bakım Kısmında Yüksek Mühendis olarak atandı. 01 Haziran 1952 tarihinde Denizyolları İşletmesi Müdürlüğü Bakım Şefliğinde Yüksek Mühendisliğine atandı. 1970 tarihinde DB Deniz Nakliyatı T.A.Ş geçti.
FETHİ ERALP
Baba Adı Bekir Sıtkı Anne adı: Fitnatdır. Denizbank’ın açtığı imtihanı Kazanarak İngiltere’ye gönderildi. Burada Birmingam Üniversitesinden Elektrik Yüksek Mühendisi olarak mezun oldu. 04 Eylül 1946 tarihinde yurda dönerek Devlet Denizyolları ve Limanları Genel Müdürlüğü Camialtı Tersanesinde göreve başladı. Aynı zamanda Haliç Tersanesi içnde bulunan Orta Sanat Okulunda öğretmenlik yaptı.1947 senesinde Marshall yardımı çerçevesinde Amerika birleşik Devletleri’nden alınan gemilerin bakım ve onarımları için kontrol mühendisi olarak gönderildi. Amerika dönüşü 09 Eyül 1948 tarihinde askere gitmek için kurumdan ayrıldı. 01 Kasım 1949 tarihinde terhis olarak görevinin başına döndü. 02 Ocak 1951 tarihi itibarı ile kendi isteği ile kurumdan ayrıldı.
1939-40 yıllarında İngiltere'ye gönderilen ve 1945'ten itibaren dönüp tersanelerimizde görev alan bu gençler 1970'li yılların sonlarına kadar Denizcilik Bankasının tersanelerimizde, çeşitli kademelerinde fiilen çalıştılar. Sonra da teker teker emek¬li oldular. Pendik Tersanesi için İngiltere’ye gönderilen bu gençler Pendik Tersanesi'nin açılışını bile göremediler. Uğuruna İngiltere'ye gittikleri bu tersane bitirilip açılama¬dığı için, orada çalışamadıkları için belki de gözleri açık gitmişlerdir. Bunların içerisinde Celalettin Erol’un kendisinden defalarca dinlediğim Ali Can’ın Bir Tersane Bir Hayat adlı kitabında da yer alan bir anısını anlatmıştı “ 1969 yılı başında Denizcilik Bankası T.A.O Genel Müdürü olan Şükrü Kıykıoğlu’na Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği’nden bir telefon gelir konu yapılması planlanan Pendik Tersanesi’dir. Bilgi vermek için Ankara’ya gelmesi istenir kendisi Yardımcısı olan Celalettin Erol’un bir görev nedeniyle Ankara’da olduğunu 1938 yılında Pendik Tersanesi için İngiltere’ya gönderildiğini konuyu çok iyi bildiğini bu görüşmeye onun katılmasının daha doğru olduğunu söyler Helen Ankara’da olan Celalettin Bey aranır çok acele olarak o sırada Çankaya'da toplanmış olan Milli Güvenlik Kurulu Top¬lantısı'na gitmesi söylenir. Celalettin Bey, sebebini bilmediği, tahmin de ede¬mediği bu davet haberini alınca oldukça heyecanlanır. Acaba kendisine ne sorulacaktır?
Bir taksiye atlar ve doğru Çankaya Köşkü'ne çıkar. Kendisini bir Binba¬şı karşılar ve Milli Güvenlik Kurulu'nun toplandığı salonun kapısına kadar getirir, kapının dışında bulunan bir sandalyeyi göstererek orada oturup bek¬lemesini rica eder.
O sandalyeye oturup da beklediği birkaç dakika Celalettin Bey'e, orada bulunma sebebini bilmediği için, birkaç yıl gibi uzun gelir ve nihayet salo¬nun kapısı hafifçe açılarak içeriden başını hafifçe dışarı uzatan birisi parma¬ğı ile işaret ederek kendisini salona alır. İçeriye girdiğinde geniş ve aydınlık salondaki büyük masanın başında Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'ı, sağ tara¬fında Başbakan Demirel'i ve Bakanları, sol tarafında da Genel Kurmay Baş-kanını ve Komutanları oturmuşlar, sanki kendisini bekler vaziyette görür. Kendisini salona davet eden görevli, uzun masanın kapıya yakın ucundaki kürsü gibi bir yere davet eder Celalettin Bey'i. Kürsüdeki yerini alınca, başta Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay olmak üzere masadaki herkesin gözlerini kendisine çevirip uzun uzun süzdüklerini, adeta kendisini tetkik ettiklerini fark eder. Oraya niçin davet edildiğini bil¬memenin şaşkınlığı, kendisine ne sorulacağının merakı içindedir Celalettin Bey. Neyse ki Kurul'un o tarihteki Genel Sekreteri Kemalettin Gökakın Paşa ayağa kalkıp, kendisini meraktan kurtaran soruyu sorar:
"Celalettin Bey, sizi Pendik Tersanesi için davet ettik. Marmara Denizi içinde ve Ege'de birçok koy varken niçin tersane kurulması için illâ da Pen¬dik Koyu seçilmiş. Bize bunu gerekçeleri ile açıklar mısınız," der. Kemalettin Paşa'nın sorusuyla rahatlayan Celalettin Bey uzun uzun Ja¬ponya, İngiltere, Almanya ve diğer ülkelerdeki şehirlerle iç içe olan tersane-lerden misaller verir. Şehirden çok uzakta rast gele bir koyda tersane yapma¬nın mahzurlarını anlatır. Başbakan Süleyman Demirel de Celal Bey'e sordu¬ğu yönlendirici sorularla yardımcı olmaya çalışır. Sözlerini bitirince de ma¬sada oturanların yüz ifadelerinden imtihanı geçtiğini ve onları ikna ettiğini fark eder. Kurul salonundan çıkmaya hazırlanırken bütün cesaretini toplayıp Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'a hitaben: "Sayın Cumhurbaşkanım, ben ve diğer birçok arkadaşım 1938 yılında Pendik Tersanesi için mühendislik eğitimi görmek üzere İngiltere'ye gönde¬rildik. Ben döndüm, yıllarca eski tersanelerde mühendis olarak çalıştım, Mü¬dürlük yaptım. Şimdi Genel Müdür Yardımcısıyım, neredeyse emekli olaca¬ğım. 1938 yılından bu yana tam 31 yıl geçti, Pendik tersanesi hâlâ arazi ha¬linde. Müsaade edin de şu tersaneyi yapalım, efendim," der. Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay, aldığı izahattan tatmin olmuş bir yüz ifa¬desi ve olanca babacanlığı ile "Tamam evladım, tersaneni yapacaksın," der.
Celalettin Bey, Köşk'ten ferahlamış ve mutlu olarak ayrılır. Sonradan öğ¬renir ki Pendik Koyu'nda Tersane'nin yapılacağı yerde Merkez Bankası'nınn ve Hava Kuvvetleri Personeli'nin yazlık kampları vardır ve Tersane inşaatı başladığında bu kamplar kaldırılacaktır. Kamp sakinleri, kamplarının bozul¬maması için ölesiye mücadele etmektedirler ve konuyu Milli Güvenlik Ku¬rulu gündemine kadar intikal ettirmişlerdir.
Onlar Tevfik Fikret’in Halukları Mehmet Akif Ersoy’un Asımları idi batıdan medeniyeti alıp ülkelerinde kullanacak ülkelerinin karalıktan kurtarıp aydınlığa çıkaracaklardı. Tüm olumsuzluklara tüm zorluklara göğüs gererek okullarını bitirip Türkiye’ye dönmüşler tersanelerde çakışmaya başlamışlardı. Ancak teknolojik olarak Avrupa’nın çok gerisinde olan tersanelerde eski gemileri tamir etmek onları mutsuz ediyordu taki Denizcilik Bankası T.A.O Kurulup Ordinalyüs Prof. Ata Nutku Yönetim Kurulu Üyesi olması ile bu gençleri etrafına toplayıp yeni gemiler inşa edinceye kadar onlar gemi inşa sanayinin öncüleri idi ölenlere Allahtan rahmet kalanlara ise üzun ömürler diliyorum.
