Filmlerde ki korsanlari her nedense kotu de olsalar sevmisiz ya da en azindan sempatik bulmusuzdur..Son Karayip Korsani filimi gise rekorlari kirmisti..O gerci alabildigine sevimli bir korsandi.. Peki  Adende ki korsanlar ? Bizim filmlerde ki sevimli kors

Filmlerde ki korsanlari her nedense kotu de olsalar sevmisiz ya da en azindan sempatik bulmusuzdur..Son Karayip Korsani filimi gise rekorlari kirmisti..O gerci alabildigine sevimli bir korsandi..
 
Peki  Adende ki korsanlar ? Bizim filmlerde ki sevimli korsanlarimiza benziyorlar mi? Bir kere hemen soyleyelim ki bu korsanlar saldirilarini kucuk ama hizli teknelerle yapiyorlar..Yani gemilerle degil..(bunu denizci arkadaslarimiz tabii ki biliyorlar ama denizle ilgili olmayanlar bilmeyebilir)..Eski korsanlar gibi gercek denizci de degil Somalili korsanlar..Bizim Ayvansaray tipi dedigimiz kayiklarin buyuklugune yakin ama daha dar, uzun ve cok suratli (35 milin ustu) teknelerle gemilere yanasip sirtlarinda silah bir gemiye tirmanabilecek atletik yapiya sahip, kesinlikle askeri egitimden  gecmis siyah derili cogunlugu cok yoksul kesimlerden gelen adamlar bunlar..Cogu Somalili ama cevre ulkelerden de olan bu korsanlarin ussu de Eyl kasabasindaymis...
 
 Tarihte korsanlik faaliyetlerini  devletlerin denizlerdeki hakimiyeti ele gecirmek icin kullandigi faaliyetler olarak goruyoruz...Yani yasal faaliyetler.Haydutluk kisisel menfaat icin yapilirken memur korsanlar da kendi devleti icin calisiyorlardi..Hatta avrupa dillerinde hayduta PIRACY ya da BUCCANEER  denirken izinli olarak resmi bir gorev biciminde korsanlik yapana ise CORSAIRE veya PRIVATEERING denilmistir..
 
Korsanlik faaliyetleri sonucu (Robert Davis isimli tarihcinin arastirmalarina gore)  16. ve 19. Yuzyil aralarinda yaklasik 1.000.000-1.250.000 insanin kacirilip Afrikada kole pazarlarinda satildigi tahmin edilmektedir..
 
 Bu ara not olarak Turk  atalarimizin Ingilterenin LUNDY adasini alarak Atlas okyanusunda ki faaliyetlerine us olusturdugunu soylemeliyim...Tarih 1625-1630 araligidir..Oradan Izlandaya uzanan Turk korsanlari Karayiplere de aldiklari fidye karsiligi gitmemislerdir...Turk korsanlarinin New Foundland kiyilarina yani Amerika kiyilarina kadar gittigi Ingiliz tarih kayitlarinda bulunmaktadir..Tarihte bilmedigimiz o kadar cok sey var ki..En azindan benim.
 
Ve Akdenizde Amerika Birlesik Devletlerine gecis parasi odeten korsanlik faaliyetleri bugun ku ABD donanmasinin belki de omurgalarini hazirlayan en buyuk nedendir..
 
Osmanli Akdenizin kontrolunu cok uzun yillar elinde tutmustur..Oruc Reisin 1529 da Ispanyollari yenmesinden sonra 1659 yilina kadar bil fiil Osmanli Pasalari denetiminde, bu tarihten  1830 lara kadar da Garp Ocaklari vasitasiyla Osmanli uc yuzyil Akdenizde hakimiyetini ve veya etkinligini surdurmustur..ABD de bu hakimiyete boyun egip  gerekli gecis ucretlerini odeyen devletlerden biriydi..
 
Ingilizler,Hollandalilar, Portekizliler de deniz de hakimiyet icin korsanlik faaliyetinde bulunan ve etkin olan ulkelerdir..
 
Korsanlik  ne zaman suc sayilmistir peki ? 1856 Paris Kongresinde devletler hukukuna suc olarak girmistir..
 
 Akdenizde ki korsanlik faaliyetleri deniz sigortalarinin da temelini atan faaliyetler olarak tarihe gecmektedir..Yani  deniz sigortalarinin ortaya cikmasinin ana sebeplerinden biri korsanlik faaliyetleridir...
 
 
Gelelim Adene ve Somali kiyilarina;  Somalili korsanlari gemi kacirmaya iten sebep nedir? Siyasi sebepler mi?  Yoksa  temel olarak yoksullugun atesledigi sahsi finansal zenginlik durtusu mu? Tabiiki ikincisi..Bunu kendileri de dile getiriyorlar ayrica.
 
Gemi kacirma olaylari siyasi amacli olsaydi  sigorta kapsamina  giremezdi zaten..Bahsettigim sigorta KIDNAPPING AND RANSOM dedigimiz kacirma ve fidye sigortasidir..Enteresan ama gercek bu..Yani bir Somalili korsan ciksa da BEN BU GEMIYI SOMALININ BILMEM NE DUZENINI KURMAK ICIN KACIRDIM YA FIDYE MI VERIN YA DA GEMIYI HAVAYA UCURACAM dese bu fidyeyi sigortacilar odeyemez..Bu yasa disi kabul ediliyor...Ama sadece ya fidye ya da geminiz kardesim dediginde bu fidye odenebiliyor..Bu yasalmis ? Onun icin korsanlar ne dediklerine dikkat ediyorlar bence ? Bu konuda basin aciklamalari da var korsanlarin..
 
Sadece 2007 yilinda odenen fidye miktarinin 150 Milyon dolar oldugu soylenmektedir..Korsanlik faaliyetlerinin 2008 ICC-IMB verilerine gore 2008 de  293 gemi kacirma olayi ve silahli saldiri oldugunu bu sayinin  2009 un sadece ilk yarisinda 240 oldugunu fidye miktarlarinin ise ortalama 2-3 milyon dolar arasinda bulundugunu (bu miktar 2 sene once ortalama 750 bin dolardi) soylersem 2008 ve 2009 da  toplanan fidye miktarinin  daha fazla  oldugunu gorebiliriz..Bu miktar ne kadar olabilir? Korsana ne kadar para verildigini kim nasil bilebilir? Bu bana gore kafa yorulmasi gereken baska bir konu...
 
Butun dunya Aden korfezinde ki korsanlik hadiseleri karsisinda caresiz kalirken korsanlar ise topladiklari  fidyenin bir kismini gelismis silahlara yatiriyor istihbarat aglarina da yatirim yapmayi unutmuyorlar. Aldiklari istihbarat ile  yuku pahali , tonaji buyuk, personeli fazla gemilere saldirip  kacirabildiklarini kaciriyor boylece bir olcude yatirimlarinin karsiligini aliyorlar..
 
Bugun Aden gecisinda bir gemi (tek yon) ortalama K&R + War A.P olmak uzere ( gemisine gore degisiyor) cok kabaca 25.000-45.000 arasinda bir prim oduyor..Ve Aden den yilda  21.000 i askin gemi geciyor..Artik cok rahatlikla Aden de   korsanlik faaliyetleri eksenli uluslararasi bir  ekonominin olustugunu soyleyebiliriz ..
 
Korsanlik faaliyetleri onlenebilir mi? Onlenir..Batakligi kurutarak..Kim kurutacak peki? Bu  Somalinin ve de Yemenin oncelikle istikrari olan bir devlet otoritesine kavusmasi ile olanakli..Bu olanakli mi? Yakin gelecekte kesinlikle degil..Bu ara hem silah gucunu buyuten hem de saldiri alanini genisleten korsanlar 2007 den bu yana faaliyetlerini arttirarak surdurmektedirler..
 
Nato nun gemilerinin caydirici ozelligi tabii ki vardir ama yeterli olmamaktadir..Ayrica bu gemiler sadece korsanlar icin mi ordalar?  Iranin dan  Cinine, Rusyasindan Hindistanina  kadar  dunyanin buyuk devletlerinin gemileri o bolgede korsan pesinde olduklari kadar dunyanin en stratejik su yolunun kontrolu icin de bulunuyorlar...
 
 Dunyada stratejik su gecis yollarina ve denizlere hakim olamayan hic bir ulke kuresel guc olamaz..
 
Aden korfezi  Romadan  Eski Yunana.Osmanlidan Portekizlilere (hic bir zaman tam kontrolleri olmadi) ve en son Ingilizlere kadar hep zamanin buyuk guclerinin elinde kalmistir..Ingilizler Yemenden  daha 1967 de cekilmistir..
 
Basra korfezinde cikan petrollerin cok buyuk bir kismi , dunyada deniz yoluyla tasinan petrolun ise 11% Adenden gecip Suveys kanalindan dunyaya yayilmaktadir..Dolayisi ile  buyuk devletler icin Aden sadece korsan kovaladiklari yer degil asirlardir ticari, siyasi ve askeri acidan mutlaka bulunmalari gereken yerdir..Ve buna son asirda  enerji yolu olmasi gibi cok buyuk bir onem eklenmistir..Diyebilirsiniz ki korsanlarda bu  gecis guvenligini tehdit ediyorlar iste.Adamlar da onun icin orda...Dogru..Ben de diyorum ki bu tehdit  kuresel guclerin varligini mesrulastiriyor..Nasil Iraka girmek icin ABD kimyasal silahlar yalanini saldirisinin mesrutiyeti icin kullandiysa burda da korsanlik gercegi Aden deki filolarin varlik nedeni olarak gosteriliyor artik...  
 
Lafi uzatmaya gerek yok, ticari, askeri ve jeopolitik konumundan sadece Umit Burunun kesfinden sonra deger kaybedip Suveysin acilsindan sonra stratejik onemi bir o kadar daha artan Aden Korfezi,Basranin petrol yataklarinin dunyaya nakli ile onem sirlamasinda en ust duzeye cikan su yollarindan biri olmustur..ABD nin 5. Filosu 2001 yilindan beri o bolgededir..Nato gemilerinin de gelmesiyle isin asli batililar Aden de guc siralamasinda acik ara ondedir...
 
Afrikanin yoksullugu Afrikanin kuzey dogu burnundan 2.5 milyon metre karelik Adene “hadi markator projeksiyonun dan diyelim”  korsanlik olarak  yansiyor..Rotalari ona gore cizdiriyor..Denize cikamayan Sahranin guneyi Orta Afrika da yoksulluk ve sefalet ise  Afrikanin terk edilmis yasamina tutunamayip adi olum olan yitisde kayboluyor..
 
Sadece dunyanin en gelismis 20 ulkesi silahlanmaya 1 trilyon dolarin uzerinde para ayirirken ve bu cilginca silahlanma dunyada kuzey guney  adaletsizligini iyice koruklerken, modern askeri gemilerin yani basinda ki kitada her gun binlerce insan cogu cocuk acliktan olurken ,Aden de enerji yollarinin kontrol kavgasini veren kuresel guclerin  politikalari  ister istemez haydutlugu da korukluyor..
 
Insanlari olum ve korsanlik arasinda sikistirirsaniz tercih  korsanlik olacaktir..
 
Adil olmak guctur..Dogru..Ama olmamak da kotuluklerin anasidir..Hic bir kotulukte sadece kotuluge muhatap olanin ustunde yok olup gitmez…Bumerang gibi doner ya yapana ya da sessiz kalip bakana vurur..
 
 
Sevgiler herkese
 
Kemal Murat Guler